ਇਹ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਵੀ ਨਹੀ ਲਿਖਿਆ ਕੇ ਮਹਾਕਾਲ ਦਾਰੂ ਪੀ ਕੇ ਬੜਕਾਂ ਮਾਰਦਾ ਫਿਰਦਾ ਹੈ... ਅਸਲ ਵਿਚ ਪੰਕਤਿ ਇਹ ਹੈ :

ਮਦਰਾ ਕਰ ਮੱਤ ਮਹਾ ਭਭਕੰ ॥ ਬਨ ਮੈ ਮਨੋ ਬਾਘ ਬਚਾ ਬਬਕੰ ॥੫੩॥

ਅਰਥ- ਓਸ ਮਹਾਕਾਲ ਦੀ ਚਾਲ ਇਸ ਤਰਹ ਹੈ ਜਿਸ ਤਰਹ ਮਸਤ ਹਾਥੀ ਦਾਰੂ ਪੀ ਕੇ ਚਲਦਾ ਹੈ,,,,, ਓਹ ਇਸ ਤਰਹ ਹੈ ਜਿਸ ਤਰਹ ਸ਼ੇਰ ਦਾ ਬੱਚਾ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਦਹਾੜ ਦਾ ਹੈ ,,, ਭਾਵ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ, ਓਸ ਦੀ ਚਲ ਨਿਰਾਲੀ ਹੈ , ਮਸਤ ਹੈ, ਆਪਣੀ ਮੋਜ ਵਿਚ .... ਓਹ ਕਿਸੇ ਕੋਲੋਂ ਡਰਦਾ ਨਹੀਂ ... ਹੁਣ ਇਥੇ ਕੀਤੇ ਵੀ ਨਹੀ ਲਿਖਿਆ ਕੇ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਦਾਰੂ ਪੀ ਕੇ ਬੜਕਾਂ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ !!!! ਓਸ ਦੇ ਗਲ ਵਿਚ ਮੁੰਡ ਦੀ ਮਾਲ ਹੈ , ਹੁਣ ਮੁੰਡ ਦਾ ਮਤਲਬ ਵੀ ਸਮਝਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ.... ਮੁੰਡ ਸੀਸ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ... ਤੇ ਸੀਸ ਭਾਵ ਮੁੰਡ ਕਿਸ ਦਾ ਹੈ ??? ਇਹ ਮੁੰਡ ਹੈ ਹਉਮੇ ਦਾ ... ਇਸ ਦਾ ਜਿਕਰ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ .... "ਸਤਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਗਾਖੜੀ ਸਿਰੁ ਦੀਜੈ ਆਪੁ ਗਵਾਇ" ... ਜਦੋਂ ਇਹ ਹਉਮੈ ਰੂਪ ਸਿਰ ਕਟ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਹੀ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਦੀ ਬੰਦਗੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ.. ਸੋ ਅਲੰਕਾਰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਮਹਾਕਾਲ ਦੇ ਗਲ ਵਿਚ ਇਹਨਾ ਹੌਮੇ ਰੂਪ ਰਾਕਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਹੈ..... ਭਾਵ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਹੌਮੇ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ .... ਇਸੇ ਤਰਹ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ :
ਸੰਖ ਚਕ੍ਰ ਮਾਲਾ ਤਿਲਕੁ ਬਿਰਾਜਿਤ; ਦੇਖਿ ਪ੍ਰਤਾਪੁ ਜਮੁ ਡਰਿਓ ॥

ਨਿਰਭਉ ਭਏ, ਰਾਮ ਬਲ ਗਰਜਿਤ; ਜਨਮ ਮਰਨ ਸੰਤਾਪ ਹਿਰਿਓ ॥੨॥

///////////////


ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਜਪਤ; ਕੋ ਕੋ ਨ ਤਰਿਓ ॥

ਗੁਰ ਉਪਦੇਸਿ ਸਾਧ ਕੀ ਸੰਗਤਿ; ਭਗਤੁ ਭਗਤੁ ਤਾ ਕੋ ਨਾਮੁ ਪਰਿਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

ਸੰਖ ਚਕ੍ਰ ਮਾਲਾ ਤਿਲਕੁ ਬਿਰਾਜਿਤ; ਦੇਖਿ ਪ੍ਰਤਾਪੁ ਜਮੁ ਡਰਿਓ ॥

ਨਿਰਭਉ ਭਏ, ਰਾਮ ਬਲ ਗਰਜਿਤ; ਜਨਮ ਮਰਨ ਸੰਤਾਪ ਹਿਰਿਓ ॥੨॥

ਅੰਬਰੀਕ ਕਉ ਦੀਓ ਅਭੈ ਪਦੁ; ਰਾਜੁ ਭਭੀਖਨ ਅਧਿਕ ਕਰਿਓ ॥

ਨਉ ਨਿਧਿ ਠਾਕੁਰਿ ਦਈ ਸੁਦਾਮੈ; ਧ੍ਰੂਅ ਅਟਲੁ, ਅਜਹੂ ਨ ਟਰਿਓ ॥੩॥

ਭਗਤ ਹੇਤਿ ਮਾਰਿਓ ਹਰਨਾਖਸੁ; ਨਰਸਿੰਘ ਰੂਪ ਹੋਇ ਦੇਹ ਧਰਿਓ ॥

ਨਾਮਾ ਕਹੈ ਭਗਤਿ ਬਸਿ ਕੇਸਵ; ਅਜਹੂੰ ਬਲਿ ਕੇ ਦੁਆਰ ਖਰੋ ॥੪॥੧॥



ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਦਾ ਨਿਰਾਕਾਰੀ ਸਰੂਪ ਵਰਣਨ ਹੈ , ਪਰ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਓਸ ਦੇ ਹਥ ਵਿਚ ਸੰਖ ਵੀ ਹੈ , ਗਲ ਵਿਚ ਮਾਲਾ ਵੀ , ਓਸ ਦੇ ਮਥੇ ਤੇ ਤਿਲਕ ਵੀ ਲੱਗਾ ਹੈ.... ਹੁਣ ਜੇ ਹਿੰਦੁਆ ਨੂੰ ਪੁਛੋ ਤਾਂ ਓਹਨਾ ਨੇ ਕਹਿਣਾ ਕੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਤਾਂ ਜੀ ਵਿਸ਼ਨੂ ਭਗਤੀ ਹੈ ਕਿਓਂ ਕੇ ਹਿੰਦੁਆ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥ ਜਿਸ ਵਿਸ਼੍ਣੁ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਨੇ , ਓਸ ਦੇ ਲਛਣ ਵੀ ਏਹੋ ਹੀ ਹਨ....ਭਭੀਖਨ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਸੀ , ਤੇ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼੍ਣੁ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਇਸੇ ਤਰਹ ਸੁਦਾਮੇ ਦੇ ਘਰ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਵੀ ਵਿਸ਼੍ਣੁ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਇਸੇ ਤਰਹ ਹਰਨਾਕਸ਼ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲਾ ਨਰਸਿੰਘ ਵੀ ਵਿਸ਼੍ਣੁ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ.... ਤੇ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਗੱਲ ਵੀ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ... ਇਸ ਲਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਖਰੀ ਅਰਥ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਇਥੇ ਵੀ ਵਿਰੋਧਾ ਭਾਸ ਦਿਖੇਗਾ!!!! ਇਹ ਅਲੰਕਾਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ... ਇਸ ਦਾ ਭੇਦ ਸਮਝਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ.... ਆਸ ਹੈ ਕੇ ਕਨਸੈਪਟ ਕਲੀਅਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ !!!!!

ਇਹ ਕਬਿਤ "ਗੁਰਮਤ" ਰੂਪ ਦੇਵੀ ( ਮਤੀ ਦੇਵੀ ਦੇ ਵਰ ਜੇਸਟ ( ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ )) ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ : 

ਕਬਿਤੁ ॥

ਸੰਕਟ ਹਰਨ ਸਭ ਸਿੱਧਕੀ ਕਰਨ ਚੰਡ ਤਾਰਨ ਤਰਨ ਸ਼ਰਨ ਲੋਚਨ ਬਿਸਾਲ ਹੈ ॥
ਭਾਵ- "ਗੁਰਮਤ" ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ(ਲੋਚਨ ) ਬਹੁਤ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ( ਆਦਮੀ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ, ਸੋਚ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਹੈ ਇਸ ਮੁਕਾਬਲੇ), ਇਸ ਗੁਰਮਤ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਸਬ ਚਿੰਤਾਵਾ (ਸੰਕਟ) ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ, ਤੇ ਹਰ ਤਰਹ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼, ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਡ ਕੇ ਭਵ ਸਾਗਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ 

ਆਦਿ ਜਾਕੈ ਆਹਮ ਹੈ ਅੰਤ ਕੋ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰ ਸ਼ਰਨ ਉਬਾਰਨ ਕਰਨ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ਹੈ ॥
ਭਾਵ - ਇਹ ਗੁਰਮਤ ਧੁਰ ਤੋਂ ਹੀ ਸੁਭਾਏਮਾਨ ਹੈ ( ਇਸੇ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ "ਧੁਰ ਕੀ ਬਾਨੀ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਬ ਸਗਲੀ ਚਿੰਤ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ). ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਿਆ, ਜੋ ਇਸ ਗੁਰਮਤ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਓਸ ਦੀ ਇਹ ਖੁਦ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ 

ਅਸੁਰ ਸੰਘਾਰਨ ਅਨਿਕ ਭੁਖ ਜਾਰਨ ਸੋ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਨ ਛਡਾਏ ਜਮਜਾਲ ਹੈ॥
ਭਾਵ- ਇਹ ਗੁਰਮਤ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਮੋਹ ਰੂਪ ਰਾਖਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸੰਘਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ , ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾ ਰੂਪ ਭੁਖਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਮਨ ਪਤਿਤ ਭਾਵ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਗੁਆ ਚੁਕਾ ਹੈ, ਓਸ ਦਾ ਉਧਾਰ ਕਰ ਕੇ ਜਮਾ ਦੇ ਧਕੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ

ਦੇਵੀ ਬਰ ਲਾਇਕ ਸਬੁੱਧਿਹੂ ਕੀ ਦਾਇਕ ਸੁ ਦੇਹ ਬਰ ਪਾਇਕ ਬਨਾਵੈ ਗ੍ਰੰਥ ਹਾਲ ਹੈ ॥੭॥
ਭਾਵ - ਏਹੋ ਗੁਰਮਤ ਰੂਪ ਮਤੀ ਦੇਵੀ ਚੰਗੀ ਬੁਧ ( ਸੁਬੁਧ ) ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਏਹੋ ਹੀ ਚੰਗੀ ਬੁਧ ਦੇ ਵਰਦਾਨ ਸਦਕਾ ਗ੍ਰੰਥ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ

ਕੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਨਦੋੰਣ ਦੀ ਜੰਗ ਵੇਲੇ ਹਨੂਮਾਨ ਮੰਤਰ ਪੜਿਆ????

ਮੱਕਾਰੀ ਦੀ ਵੀ ਹੱਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ??

ਇਹਨੀ ਦਿਨੀ ਦਸਮ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਵੱਲੋ ਇਕ ਆਰਟੀਕਲ ਪੜਿਆ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ "ਬਚਿੱਤਰ ਨਾਟਕ ਦੀਆਂ ਬਚਿੱਤਰ ਬਾਤਾਂ: ਅਖੇ ਨਦੌਣ ਦੀ ਜੰਗ ਸਮੇਂ (1690) ਗੁਰੂ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਨੇ ਹਨੂਮਾਨ ਦੇ ਮੰਤ੍ਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਚੰਡੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ"। ਬੰਦਾ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਲੱਗਿਆਂ ਵੀ ਸੋਚਦਾ ਹੈ , ਪਰ ਇਹ ਲੋਕ ਤਾਂ ਓਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ।  ਆਓ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕੇ ਕਿਸ ਨੇ  ਕਿਹੜਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਤਰ ਪੜਿਆ ਤੇ ਕਿਹੜੀ ਚੰਡੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਯੁਧ ਵਿਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ। ਲਓ ਪਹਿਲਾਂ ਨਦੋੰਣ ਦੇ ਯੁਧ ਦੇ ਬਾਰੇ ਪੜ ਲਈਏ ਕੇ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿਓਂ ਸੀ। ਔਰੰਗ ਜੇਬ ਨੇ ਮੀਆਂ ਖਾਨ ਨੂੰ ਰਾਜਪੂਤ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜੇ  ਭੀਮ ਚੰਦ ਕੋਲੋਂ ਮਾਮਲਾ ਉਗਰਾਹੁਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਭੀਮ ਚੰਦ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਮਦਦ ਲਈ ਪੁਕਾਰ ਕੀਤੀ। ਭੀਮ ਚੰਦ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਬਾਕੀ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜੇ ਵੀ ਆ ਗਏ ਤੇ ਫਿਰ ਯੁਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਯੁਧ ਵਿਚ ਕਿਰਪਾਲ ਚੰਦ ਨੇ ਬਹੁਤ ਬਹਾਦੁਰੀ ਦਿਖਾਈ ਜਿਸ ਦਾ ਵਰਣਨ ਵੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭੀਮ ਚੰਦ ਕਿਓਂ ਕੇ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਾ ਸੀ ਤੇ ਇਸ ਲਈ  ਯੁਧ ਵਿਚ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਯੋਧੇ ਆਪਣੇ ਇਸ਼ਟ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਨੇ , ਓਸੇ ਤਰਹ ਰਾਜਾ ਭੀਮ ਚੰਦ ਨੇ ਯੁਧ ਵਿਚ ਵੜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਮੁੰਹ ਵਿਚ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਤਰ ਪੜਿਆ, ਤੇ ਮਜੇ ਦਰ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਓਦੋਂ ਓਸ ਦੇ ਕੋਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ , ਸਗੋਂ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਭੀਮ ਚੰਦ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਇਥੇ ਬੁਲਾਵੋ ਤਾਂ ਕੇ ਇਕਠੇ ਮਿਲ ਕੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ :

ਦੁਤੀਯ ਢੋਅ ਢੂਕੈ ਵਹੈ ਮਾਰਿ ਉਤਾਰੀ ॥ ਖਰੇ ਦਾਂਤ ਪੀਸੈ ਛੁਭੈ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥

ਉਤੈ ਵੈ ਥਰੇ ਬੀਰ ਬੰਬੈ ਬਜਾਵੈਂ ॥ ਤਰੇ ਭੂਪ ਠਾਂਢੇ ਬਡੋ ਸੋਕੁ ਪਾਵੈਂ ॥੫॥

ਭਾਵ - ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਸੂਰਮੇ ਫਿਰ ਅੱਗੇ ਵਧੇ, ਓਹਨਾ ਨੇ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕੇ ਪਿਛੇ ਧੱਕ ਦਿਤੇ। ਪਹਾੜੀ ਰਾਜੇ ਹੇਠਾਂ ਖੜੇ ਦੰਦ ਪੀਹ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਧਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਸੂਰਮੇ ਜਿੱਤ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਧੋੰਸੇ ਵਜਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਇਧਰ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜੇ ਹੇਠਾਂ ਖਲੋਤੇ ਸ਼ੋਕ ਮਨਾ ਰਹੇ ਸਨ। 

ਤਬੈ ਭੀਮਚੰਦੰ ਕੀਯੋ ਕੋਪ ਆਪੰ ॥ ਹਨੂਮਾਨ ਕੇ ਮੰਤ੍ਰ ਕੋ ਮੁਖਿ ਜਾਪੰ ॥

ਸਬੈ ਬੀਰ ਬੋਲੈ ਹਮੈ ਭੀ ਬੁਲਾਯੰ ॥ ਤਬੈ ਢੋਅ ਕੈ ਕੈ ਸੁ ਨੀਕੇ ਸਿਧਾਯੰ ॥੬॥

ਤਦ ਭੀਮ ਚੰਦ ਨੇ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਤੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਹਨੂਮਾਨ ਦੇ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ। ਓਸ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਯੋਧਿਆਂ ਨੇ ਭੀਮਚੰਦ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕੇ ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਬੁਲਾ ਲਵੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇਕਠਿਆਂ ਹੋ ਕੇ ਬੜੇ ਜੋਰ ਨਾਲ ਹੱਲਾ ਕੀਤਾ। ਹੁਣ ਮੈਨੂ ਤੇ ਕਿਤੇ ਲਭਾ ਨਹੀਂ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹੜਾ ਹਨੂਮਾਨ ਮੰਤਰ ਪੜਿਆ। ਹਾਂ ਭੀਮ ਚੰਦ, ਹਿੰਦੂ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਾ ਹੈ, ਓਸ  ਨੇ ਜਰੂਰ ਪੜਿਆ ਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਓਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ।

 

ਲਓ ਹੁਣ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿਹੜੀ ਚੰਡੀ ਆ ਕੇ ਨਦੋੰਣ ਦੇ ਯੁਧ ਵਿਚ ਲੜੀ। ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਸਿਆ ਹੈ ਕੇ ਕਿਰਪਾਲ ਚੰਦ ਬਹੁਤ  ਸੂਰਬੀਰਤਾ ਨਾਲ ਇਸ ਯੁਧ ਵਿਚ ਲੜਿਆ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਓਸ ਦਾ ਯੁਧ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਦੁਸ਼ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਡ ਕੇ ਰਖ ਦਿਤਾ, ਭਾਵ ਬਹੁਤ  ਭਿਆਨਕ ਯੁਧ ਕੀਤਾ। ਅੱਜ ਵੀ ਨਿਹੰਗਾ ਸਿੰਘਾ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਫਲਾਨਾ ਬੰਦਾ ਚੰਡਣ ਵਾਲਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੇਖੋ :

ਕ੍ਰਿਪਾਲੰ ਕ੍ਰੁਧੰ ॥ ਕੀਯੋ ਜੁੱਧ ਸੁੱਧੰ ॥ਮਹਾਂ ਬੀਰ ਗੱਜੇ ॥ ਮਹਾਂ ਸਾਰ ਬੱਜੇ ॥੧੩॥

ਕਰਿਯੋ ਜੁੱਧ ਚੰਡੰ ॥ ਸੁਣਿਯੋ ਨਾਵ ਖੰਡੰ ॥ਚਲਿਯੋ ਸਸਤ੍ਰ ਬਾਹੀ ॥ ਰਜੌਤੀ ਨਿਬਾਹੀ ॥੧੪॥

ਕਿਰਪਾਲ ਚੰਦ ਨੇ ਬੜੇ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਯੁਧ ਕੀਤਾ । ਬੜੇ ਸੂਰਮੇ ਗੱਜ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਲੋਹੇ ਤੇ ਲੋਹੇ ਵੱਜ ਰਹੇ ਸਨ। ਕਿਰਪਾਲ ਚੰਦ ਨੇ ਇਨਾ ਭਿਆਨਕ ਯੁਧ ਕੀਤਾ ਭਾਵ ਚੰਡ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਯੁਧ ਕੀਤਾ ਜਿਹੜਾ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਸ਼ਸਤਰ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਓਹ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਗਿਆ ਤੇ ਰਾਜਪੂਤੀ ਆਨ ਨੂੰ ਨਿਭਾਇਆ। ਮੈਨੂੰ ਇਹਨਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲੇਖਾਂ ਨੂੰ ਪੜ ਕੇ ਹਾਸਾ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਤਰਸ ਵੀ ਕੇ ਕਾਸ਼ ਮਾਲਕ  ਕੁਛ ਕੁ ਬੁਧੀ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਬਕਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਤਾਂ ਕੀ ਘਟ ਚੱਲਾ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਇਹਨਾ ਸਾਰੇ ਧਕੇ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕੇ ਝੂਠ ਬੋਲ ਕੇ ਜਿਆਦਾ ਚਿਰ ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਸਰਨਾ , ਸੋ ਏਹੋ ਜਹੀਆਂ ਜਬਲੀਆਂ ਮਾਰਨੀਆ ਬੰਦ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ ਤੇ ਨਹੀਂ ਹਸਣਾ ਬਲਕਿ ਇਹਨਾ ਦੀ ਮੂਰਖਤਾ ਤੇ ਹਸਣਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਇਕ ਪੰਕਤੀ  ਨੂੰ ਚਕ ਕੇ ਅਰਥ ਦੇ ਅਨਰਥ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ, ਇਸੇ ਲਈ ਜਨਰਲ ਬਰਾੜ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਸਪਸ਼ਟ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕੇ ਇੰਦ੍ਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕੇ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਅਰਥ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਨੇ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੁਆਂ ਦਾ ਗ੍ਰੰਥ ਮੰਨ ਕੇ ਆਪਸ ਵਿਚ ਲੜ ਮਰਨਾ ਹੈ  । ਇਸ ਲੇਖ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਮੈਂ ਇਹ ਹੀ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕੇ ਕਿਵੇਂ ਓਹ ਗੱਲ ਹੁਣ ਪ੍ਰਤਖ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕੁਛ ਲੋਕ ਸਿਖਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੋਮੀ ਮਸਲੇ ਤੋਂ ਪਰੇ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਤ ਦਿਨ ਦਸਮ ਬਾਣੀ ਦੇ ਜਾਣ ਬੁਝ ਕੇ ਗਲਤ ਅਰਥ ਕਰ  ਕੇ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਬੇਵਕੂਫ਼ ਬਣਾ ਕੇ ਆਪਿਸ ਵਿਚ ਕੋਮੀ ਫੁਟ ਪਵਾ ਕੇ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੇ ਅਸਲ ਮੁੱਦੇ ਤੋਂ ਪਰਾ ਧੱਕ ਰਹੇ ਨੇ  ।

ਦਾਸ ,

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ 

ਪ੍ਰਸ਼੍ਨ - ਕੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਸੇ ਜਨਾਨੀ ਰੂਪ ਦੇਵੀ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਕੀਤੀ ??

ਮਹਾ ਕਾਲ ਕਾਲਿ ਕਾ ਅਰਾਧੀ ॥

ਭਾਵ  ਓਹ ਜੋ ਕਾਲ ਕਾ ਵੀ ਕਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਓਸ ਦਾ ਅਰਾਧਨਾ ਕੀਤੀ । ਹੁਣ ਕਈ ਮੇਰੇ ਵੀਰ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕੇ ਜੀ ਅਰਾਧੀ ਇਸਤ੍ਰੀਲਿੰਗ ਹੈ , ਇਸ ਲਈ  ਕਾਲਕਾ ਰੂਪੀ ਜਨਾਨੀ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ। ਕਿਓਂ ਕੇ ਜੇ ਇਥੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਇਥੇ ਅਰਾਧਾ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ । ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਅਰਾਧੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਕਰ ਲੈਨੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕੇ  ਇਹ ਭੁਲੇਖਾ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ।

ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਅਰਾਧੀ ਅਪੁਨੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕੈ ਬਲਿ ਜਾਈ॥

ਹੁਣ ਦਸੋ ਕੀ ਇਥੇ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਇਸਤਰੀ ਹੈ ??? ਹੋਰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦੇਖੋ :

ਜੇ ਪਾਸਿ ਬਹਾਲਹਿ ਤਾ ਤੁਝਹਿ ਅਰਾਧੀ ਜੇ ਮਾਰਿ ਕਢਹਿ ਭੀ ਧਿਆਈ ॥੮॥

ਕੀ ਇਥੇ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਇਸਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਹੈ ਕਿਓਂ ਕੇ ਇਥੇ ਵੀ ਅਰਾਧੀ ਆ ਗਿਆ ???

ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ ਦੇ ਇਸੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਿਆਕਰਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਚਰਦੇ ਹਾਂ । ਇਕ ਮਿੰਟ ਲਈ ਮੰਨ ਲੋ ਕੇ ਮਹਾਕਾਲ ਤੇ ਕਾਲਿਕਾ ਦੋ ਵਖਰੀਆਂ ਵਖਰੀਆ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੇ ਜਿਵੇ ਹਿੰਦੂ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕੇ ਮਹਾਕਾਲ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਹੈ ਤੇ ਕਾਲਕਾ ਦੇਵੀ । ਹੁਣ ਜੇ ਕਵੀ ਨੇ ਇਹਨਾ ਦੋਨਾ ਦੀ ਹੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਇਥੇ ਇਹ ਹੋਣਾ ਸੀ " ਮਹਾਕਾਲ ਕਾਲਕਾ ਅਰਾਧੇ " ਭਾਵ ਮੈਂ ਇਹਨਾ ਦੋਨਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕੀਤੀ । ਇਸ ਤੁਕ ਤੋਂ ਅਗਲੀ ਪੰਕਤੀ ਵਿਚ ਤਾਂ ਗਲ ਹੋਰ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕੇ ਅਰਾਧਨਾ ਸਿਰਫ ਇਕ ਦੀ ਹੀ ਹੋਈ । ਦੇਖੋ :

ਇਹ ਬਿਧ ਕਰਤ ਤਪਸਿਆ ਭਯੋ ॥ ਦ੍ਵੈ ਤੇ ਏਕ ਰੂਪ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥

ਭਾਵ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਵਖ ਵਖ ਰੂਪ ਸੀ , ਪਰ ਭਗਤੀ ਕਰ ਕੇ ਇਕ ਹੋ ਗਏ। ਜੇ ਇਥੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਮਹਾਕਾਲ ਸ਼ਿਵਜੀ ਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਕਾਲਕਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਫਿਰ ਲਿਖਦੇ " ਤ੍ਰੈ ਤੇ ਏਕ ਰੂਪ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ"

ਬਾਣੀ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਪੜੋ , ਭਾਵੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ।

ਦਾਸ,

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ

ਚਰਿਤਰ ੮੧

ਏਕ ਨਾਥ ਸਭ ਜਗਤ ਮੈ ਬ੍ਯਾਪਿ ਰਹਿਯੋ ਸਭ ਦੇਸ ॥
ਸਭ ਜੋਨਿਨ ਮੈ ਰਵਿ ਰਹਿਯੋ ਊਚ ਨੀਚ ਕੇ ਭੇਸ ॥੪॥
ਸਰਬ ਬ੍ਯਾਪੀ ਸ੍ਰੀ ਪਤਿ ਜਾਨਹੁ ॥
ਸਭ ਹੀ ਕੋ ਪੋਖਕ ਕਰਿ ਮਾਨਹੁ ॥
ਸਰਬ ਦਯਾਲ ਮੇਘ ਜਿਮਿ ਢਰਈ ॥
ਸਭ ਕਾਹੂ ਕਰ ਕਿਰਪਾ ਕਰਈ ॥੫॥
ਸਭ ਕਾਹੂ ਕੋ ਪੋਖਈ ਸਭ ਕਾਹੂ ਕੌ ਦੇਇ ॥
ਜੋ ਤਾ ਤੇ ਮੁਖ ਫੇਰਈ ਮਾਗਿ ਮੀਚ ਕਹ ਲੇਇ ॥੬॥
ਏਕਨ ਸੋਖੈ ਏਕਨ ਭਰੈ ॥ ਏਕਨ ਮਾਰੈ ਇਕਨਿ ਉਬਰੈ ॥
ਏਕਨ ਘਟਵੈ ਏਕ ਬਢਾਵੈ ॥ ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਯੌ ਚਰਿਤ ਦਿਖਾਵੈ ॥੭॥
ਰੂਪ ਰੇਖ ਜਾ ਕੇ ਕਛੁ ਨਾਹੀ ॥ ਭੇਖ ਅਭੇਖ ਸਭ ਕੇ ਘਟ ਮਾਹੀ ॥
ਜਾ ਪਰ ਕ੍ਰਿਪਾ ਚਛੁ ਕਰਿ ਹੇਰੈ ॥ ਤਾ ਕੀ ਕੌਨ ਛਾਹ ਕੌ ਛੇਰੈ ॥੮॥
ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਅਕਾਸ ਬਨਾਯੋ ॥ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਥਪਿ ਬਾਦਿ ਰਚਾਯੋ ॥
ਭੂਮਿ ਬਾਰਿ ਪੰਚ ਤਤੁ ਪ੍ਰਕਾਸਾ ॥ ਆਪਹਿ ਦੇਖਤ ਬੈਠ ਤਮਾਸਾ ॥੯॥
ਜੀਵ ਜੰਤ ਸਭ ਥਾਪਿ ਕੈ ਪੰਥ ਬਨਾਏ ਦੋਇ ॥ ਝਗਰਿ ਪਚਾਏ ਆਪਿ ਮਹਿ ਮੋਹਿ ਨ ਚੀਨੈ ਕੋਇ ੧੦॥
ਯਹ ਸਭ ਭੇਦ ਸਾਧੁ ਕੋਊ ਜਾਨੈ ॥ ਸਤਿਨਾਮੁ ਕੋ ਤਤ ਪਛਾਨੈ ॥ ਜੋ ਸਾਧਕ ਯਾ ਕੌ ਲਖਿ ਪਾਵੈ ॥ ਜਨਨੀ ਜਠਰ ਬਹੁਰਿ ਨਹਿ ਆਵੈ ॥੧੧॥

ਚਰਿਤਰ ੮੧- ਸਭ ਕੁਛ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਕ ਹੋ ਹੈ , ਓਹੀ ਸਭ ਵਿਚ ਵਸਦਾ ਹੈ , ਓਹੀ ਮਾਰਦਾ ਤੇ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ, ਜੋ ਇਸ ਪਰਮ ਤੱਤ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲੈਂਦਾ , ਓਹ ਫਿਰ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਗੇੜ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਓਂਦਾ( chariter 81, charitro pakhian )

ਕੀ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਦਾ ਲਿਖਾਰੀ ਇਕ ਨਹੀਂ ????

ਕੀ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਦਾ ਲਿਖਾਰੀ ਇਕ ਨਹੀਂ ????

ਇਕ ਆਮ ਹੀ ਭੁਲੇਖਾ ਦਸਮ ਵਿਰੋਧੀ ਸ੍ਸ੍ਜਣ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ । ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਅਨ ਕਰਨ ਤੇ ਇਕ ਗਲ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਪੰਕਤੀਆਂ ਇਕ ਜਾਂ ਇਕ ਤੋਂ ਵਧ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਆਈਆਂ ਨੇ ਜਿਨਾ ਤੋਂ ਸਹਿਜੇ ਪਤਾ ਚਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਲਿਖਾਰੀ ਇਕ ਹੀ ਹੈ । ਆਓ ਜਰਾ ਗੋਰ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਕੁਛ ਕੁ ਪੰਕਤੀਆਂ ਦਾ ਅਧਿਅਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ :

1. ਏਕਹਿ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਰੂਪਾ ॥
ਰੰਕ ਭਯੋ ਰਾਵ ਕਹੂੰ ਭੂਪਾ ॥
( ਚੋਬਿਸ ਅਵਤਾਰ , ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ )

ਏਕੈ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਰੂਪਾ ॥

ਰੰਕ ਭਯੋ ਰਾਵ ਕਹੀ ਭੂਪਾ ॥
( ਚੋਪਈ ਸਾਹਿਬ , ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਪਖਿਆਨ, ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ )

ਸੋ ਚੋਬਿਸ ਅਵਤਾਰ ਤੇ ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਪਖਿਆਨ ਵਿਚ ਆਈਆਂ ਪੰਕਤੀਆਂ ਦੀ ਇਕਸਾਰਤਾ ਸਿਧ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਦੋਨਾ ਰਚਨਾਵ ਦਾ ਕਰਤਾ ਇਕ ਹੈ।

2 . ਮੇਰ ਕਰੋ ਤ੍ਰਿਣ ਤੇ ਮੁਹਿ ਜਾਹਿ ਗਰੀਬ ਨਵਾਜ ਨ ਦੂਸਰ ਤੋ ਸੋ ॥ ( ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ ,ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ)

ਮੇਰ ਕਰੋ ਤ੍ਰਿਣ ਤੇ ਮੁਹਿ ਜਾਹਿ ਗਰੀਬ ਨਵਾਜ ਨ ਦੂਸਰ ਤੋ ਸੋ ॥ ( ਚਰਿਤ੍ਰੋਪਖਿਆਨ , ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ )

ਦੋਨਾ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਇਕਸਾਰਤਾ ਦੇਖੋ।

3. ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਰਾਮਾ ਅਵਤਾਰ ਵਿਚ ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਤ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ਲਿਖਣ ਲਗੀਆਂ ਕਹੰਦੇ ਨੇ ਕੇ ਮੈਂ ਏਸ ਵਿਆਹ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚਰਿਤ੍ਰੋਪਾਖਯਾਨ ਵਿਚ ਵੀ ਦੇ ਚੁਕਿਆ ਹਾਂ, ਹੁਣ ਯਾਦ ਰਖਣ ਵਾਲੀ ਗਲ ਹੈ ਕੇ ਰਾਮਾ ਅਵਤਾਰ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਚਰਿਤ੍ਰੋਪਖਿਆਨ ਨਾਲੋਂ ੨ ਸਾਲ  ਬਾਅਦ  ਹੋਈ ਹੈ, ਤੇ ਇਹ ਗਲ ਇਸ ਤੁਕ ਤੋਂ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਪਖਿਆਨ ਰਾਮਾ ਅਵਤਾਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖ ਚੁਕੇ ਸਨ 

। 

" ਪੁਨਿ ਰੀਝ ਦਏ ਤੋਊ ਤੀਆ ਬਰੰਗ। ਚਿਤ ਮੋ ਸੁ ਬਿਚਾਰ ਕਛੁ ਨ ਕਰੰਗ॥ ਕਹੀ ਨਾਟਕ ਮਧ ਚਰਿਤਰ ਕਥਾ , ਜਯਾ ਦੀਨ ਸੁਰੇਸ਼ ਨਰੇਜ ਜਥਾ॥੧੭" । ( ਰਾਮਾ ਅਵਤਾਰ )

4. ਫਿਰ ਪਥਰ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਅਕਾਲ ਉਸਤਤ ਸਵੈਯੇ ਵਿਚ ਲਿਖੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਲਗਭਗ ਓਸੇ ਤਰਹ ਦੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਚਰਿਤ੍ਰੋਪਾਖਯਾਨ ਵਿਚ ਲਿਖੀਆਂ ਨੇ

ਕਾਹੇ ਕਉ ਪੂਜਤ ਪਾਹਨ ਕਉ ਕਛੁ ਪਾਹਨ ਮੈ ਪਰਮੇਸੁਰ ਨਾਹੀ ॥ ( ਤੇਤੀ ਸਵੈਯੇ )

ਬਯਾਪਕ ਹੈ ਸਭ ਹੀ ਕੇ ਬਿਖੈ ਕਛੁ ਪਾਹਨ ਮੈ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਨਾਹੀ॥ ( ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਪਖਿਆਨ ) 

ਪਾਇ ਪਰੋ ਪਰਮੇਸਰ ਕੇ ਜੜ ਪਾਹਨ ਮੈਂ ਪਰਮੇਸਰ ਨਾਹੀ ॥੯੯॥ ( ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ )

ਪਾਇ ਪਰੋ ਪਰਮੇਸਰ ਕੇ ਪਸੁ ਪਾਹਨ ਮੈਂ ਪਰਮੇਸਰ ਨਾਹੀ ॥ ( ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਪਖਿਆਨ )

ਸੋ ਤੇਤੀ ਸਵੈਯੇ  , ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ , ਚੋਬਿਸ ਅਵਤਾਰ , ਰਾਮਾ ਅਵਤਾਰ , ਚਰਿਤ੍ਰਪਖਿਆਨ ਦਾ ਰਚੇਤਾ ਇਕ ਹੀ ਹੈ।

5. ਕਲੰਕੰ ਬਿਨਾ ਨੇਕਲੰਕੀ ਸਰੂਪੇ ॥ ( ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ, ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ )
ਕਲੰਕੰ ਬਿਨਾ ਨਿਹਕਲੰਕੀ ਸਰੂਪੇ ॥ ( ਗਿਆਨ ਪ੍ਰੋਬੋਧ)

ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਅਕਾਸ ਬਨਾਯੋ ॥ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਥਪਿ ਬਾਦਿ ਰਚਾਯੋ ॥ ਭੂਮਿ ਬਾਰਿ ਪੰਚ ਤਤੁ ਪ੍ਰਕਾਸਾ ॥ ਆਪਹਿ ਦੇਖਤ ਬੈਠ ਤਮਾਸਾ ॥੯॥ ( ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਪਖਿਆਨ)

and

ਦਿਉਸ ਨਿਸਾ ਸਸਿ ਸੂਰ ਕੈ ਦੀਪਕ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਰਚੀ ਪੰਚ ਤਤ ਪ੍ਰਕਾਸਾ ॥
ਬੈਰ ਬਢਾਇ ਲਰਾਇ ਸੁਰਾਸੁਰ ਆਪਹਿ ਦੇਖਤ ਬੈਠ ਤਮਾਸਾ ॥੧॥(ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰ)

6.
ਨ ਰਾਗੰ ਨ ਰੰਗੰ ਨ ਰੂਪੰ ਨ ਰੇਖੰ ॥
ਸਦਾ ਸਿਧਿਦਾ ਬੁਧਿਦਾ ਬ੍ਰਿਧਿ ਰੂਪੰ ॥੨॥੯੨॥ ( ਅਕਾਲ ਉਸਤਤ )

ਸਦਾ ਸਿਧਿਦਾ ਬੁਧਿਦਾ ਬ੍ਰਿਧਿ ਕਰਤਾ ॥ ( ਜਾਪ ਸਾਹਿਬ )

ਨ ਰਾਗੇ ॥ ਨ ਰੰਗੇ ॥ ਨ ਰੂਪੇ ॥ ਨ ਰੇਖੇ ॥੧੯੫॥ ( ਜਾਪ ਸਾਹਿਬ )

7. ਕਹਾ ਨਾਮ ਤਾ ਕੈ ਕਹਾ ਕੈ ਕਹਾਵੈ ॥
ਕਹਾ ਕੈ ਬਖਾਨੋ ਕਹੇ ਮੋ ਨ ਆਵੈ ॥੩॥੯੩॥ ਅਕਾਲ ਉਸਤਤ

ਕਹਾ ਨਾਮ ਤਾ ਕੋ ਕਹਾ ਕੈ ਕਹਾਵੈ ॥
ਕਹਾ ਮੈ ਬਖਾਨੋ ਕਹੈ ਮੈ ਨ ਆਵੈ ॥੬॥ ( ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ )

8. ਕਿਤੇ ਕ੍ਰਿਸਨ ਸੇ ਕੀਟ ਕੋਟੈ ਉਪਾਏ ॥ਉਸਾਰੇ ਗੜ੍ਹੇ ਫੇਰਿ ਮੇਟੇ ਬਨਾਏ ॥ ( ਅਕਾਲ ਉਸਤਤ )

ਕਿਤੇ ਕ੍ਰਿਸਨ ਸੇ ਕੀਟ ਕੋਟੈ ਬਨਾਏ ॥ ਕਿਤੇ ਰਾਮ ਸੇ ਮੇਟਿ ਡਾਰੇ ਉਪਾਏ ॥ ( ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ )
ਕਈ ਮੇਟ ਡਾਰੇ ਉਸਾਰੇ ਬਨਾਏ ॥ ਉਪਾਰੇ ਗੜੇ ਫੇਰ ਮੇਟੇ ਉਪਾਏ ॥ ( ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ )

ਸੋ ਜਾਪ ਸਾਹਿਬ , ਅਕਾਲ ਉਸਤਤ , ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਤੇ ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ ਦਾ ਕਰਤਾ ਵੀ ਇਕ ਹੀ ਹੈ ।

9. ਜਿਹ ਜਿਹ ਬਿਧ ਜਨਮਨ ਸੁਧਿ ਆਈ ॥ ਤਿਮ ਤਿਮ ਕਹੇ ਗਿਰੰਥ ਬਨਾਈ ॥
ਪ੍ਰਥਮੇ ਸਤਿਜੁਗ ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਲਹਾ ॥ ਪ੍ਰਥਮੇ ਦੇਬਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੋ ਕਹਾ ॥੧੦॥
ਪਹਿਲੇ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਨਾਯੋ ॥ ਨਖ ਸਿਖ ਤੇ ਕ੍ਰਮ ਭਾਖ ਸੁਨਾਯੋ ॥
ਛੋਰ ਕਥਾ ਤਬ ਪ੍ਰਥਮ ਸੁਨਾਈ ॥ ਅਬ ਚਾਹਤ ਫਿਰਿ ਕਰੋਂ ਬਡਾਈ ॥੧੧॥
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਸਰਬ ਕਾਲ ਕੀ ਬੇਨਤੀ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਚੌਦਸਮੋ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੪॥ਅਫਜੂ॥੪੭੧॥( ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ )

ਸੋ ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਕਰਤਾ ਖੁਦ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੇ ਓਸ ਨੇ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ

10. ਤੂ ਸੁ ਕੁਮਾਰ ਰਚੀ ਕਰਤਾਰ ਬੀਚਾਰੁ ਚਲੇ ਤੁਹਿ ਕਿਓਂ ਬਨਿ ਐ ਹੈ ( ਰਾਮਾਵਤਾਰ)

ਤੂੰ ਸੁ ਕੁਮਾਰ ਰਚੀ ਕਰਤਾਰ ਕਹੈ ਅਭਿਚਾਰ ਤ੍ਰੀਆ ਬਰ ਨੀਕੇ ( ਬ੍ਰਹਮ ਅਵਤਾਰ )

ਤੂ ਸੁਕਮਾਿਰ ਕਰੀ ਕਰਤਾਰ ਸੁ ਹਾਿਰ ਪਰੇ ਤੁਿਹ ਕੌਨ ਉਠ ਹੈ ( ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਪਖਿਆਨ)

ਸੋ ਜਾਪ ਸਾਹਿਬ ,ਅਕਾਲ ਉਸਤਤ ,ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ, ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰ , ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ , ਚੋਬਿਸ ਅਵਤਾਰ , ਬ੍ਰਹਮ ਅਵਤਾਰ, ਰਾਮਾ ਅਵਤਾਰ , ਚਰਿਤ੍ਰਪਖਿਆਨ ਦਾ ਰਚੇਤਾ ਇਕ ਹੀ ਹੈ

।

ਦਾਸ,

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ 

ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਓਅੰਕਾਰ ਤਿਨ ਕਹਾ ॥
First of all, He uttered `Oankar`:

ਸੋ ਧੁਨ ਪੂਰ ਜਗਤ ਮੋ ਰਹਾ ॥
And the sound of Onkar` Pervanded the whole world,

ਤਾ ਤੇ ਜਗਤ ਭਯੋ ਬਿਸਥਾਰਾ ॥
There was expansion of the whole world,

ਪੁਰਖ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤ ਜਬ ਦੁਹੂ ਬਿਚਾਰਾ ॥੩੦॥
From the union of Purusha and Prakriti.30.


( chobis avtar)

ਚਰਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪੜਨ ਲਈ ਕਿਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਕੋਣ ਦੀ ਜਰੂਰਤ

ਚਰਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪੜਨ ਲਈ ਕਿਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਕੋਣ ਦੀ ਜਰੂਰਤ   

ਜਦੋਂ ਕਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜਾਈ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਾ ਪੜਾ ਕੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਕੁਛ ਕੇਸ ਦਿਤੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤਾਂ ਕੇ ਜੋ ਕਨੂੰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਪੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ , ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕੇ ਓਹ ਆਪਣੀ ਸਿਖੀ ਸਮਰਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕੇਸ ਹੱਲ ਕਰਨ ਜੋਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ । ਗੁਰਮਤ ਵੀ ਇਕ ਕਨੂੰਨ ਹੀ ਹੈ, ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਕਨੂੰਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ੨੦੦ ਸਾਲ ਦੇ ਕਰੀਬ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੜਾਇਆ, ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ਵੀ ਓਹੀ ਕਨੂੰਨ ਸਿਖਾਇਆ ਗਿਆ । ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਕੁਛ ਕੇਸ ਹਲ ਕਰਨ ਨੂੰ  ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਦੀਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕੇ ਜੋ ਗੁਰਮਤ ਵਿਦਿਆ ਸਿਖਾਈ ਗਈ ਹੈ , ਕੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ  ਓਹ ਵਿਦਿਆਂ ਇਹਨਾ ਕੇਸਾਂ ਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰ ਕੇ ਕੇਸ ਨੂੰ ਹਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਹਾਸਿਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ । ਇਹ ਕੇਸ ਸਾਨੂੰ ਚਰਿਤ੍ਰੋਪਖਿਆਨ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਦਿਤੇ ਗਏ, ਜਿਥੇ ਇਕ ਮੰਤਰੀ ਓਸ ਰਾਜੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਕੇਸ ਰਖਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਰਾਜਾ ਖੁਦ ਕਨੂੰਨ ਦਾ ਪਾਲਣ ਹਾਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਲੱਗੇ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਦਿਕਤ ਨਾ ਆਵੇ । ਗੁਰਸਿਖ ਵੀ ਇਕ ਰਾਜੇ ਦੀ ਨਿਆਈ ਹੈ ।  ਸ਼ਾਸਤਰ ਤੇ ਸ਼ਸ਼ਤਰ ਦਾ ਧਾਰਨੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅਭਿਨਾਸ਼ੀ ਰਾਜਾ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਜੱਗ ਦਾ ਰਾਜਾ ਵੀ । ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਗੁਰਮਤ ਵਿਦਿਆ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਓਸ ਨੂੰ ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਵਰਤਣ ਦੀ ਮੁਹਾਰਤ ਵੀ ਹਾਸਿਲ ਰਖਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਕੇਸ ਸਾਹਮਣੇ ਰਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਓਸ ਨੂੰ  ਉਲਝਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਤਰਹ ਦੇ ਢੰਗ ਤਰੀਕੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ , ਤੇ ਓਹਨਾ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਕੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਉਲਝਾ ਲੈਣਾ ਤਾਂ ਕੇ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਅਸਲ ਮੁੱਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਕੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਜਿਵੇਂ ਕੇ ਕੋਰਟ  ਵਿਚ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰੀ ਜੱਜ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਕੀਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਓਹਨਾ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਜਿਥੇ ਫੈਸਲਾ ਕਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਹੋਵੇ ਜਿਵੇਂ ਕੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਓਥੇ ਜਾਣ ਬੁਝ ਕੇ ਏਹੋ ਜਹੀ ਸ਼ਬ੍ਦਾਵਲੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਅਸਲ ਮੁੱਦੇ ਤੋਂ ਹੱਟ ਜਾਵੇ । ਇਸੇ ਤਰਹ ਚਰਿਤਰਾਂ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਕਾਮ ਦੀ ਏਹੋ ਜਹੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਹੀ ਉਲਝ ਕੇ ਅਸਲ ਕੇਸ ਤੋਂ ਪਾਸੇ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਚਰਿਤਰਾਂ ਵਿਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੇ ਸਾਰੇ ਕਿਰਦਾਰ ਹੀ ਗਲਤ ਹੋਣ ਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੇ ਇਕ ਕਿਰਦਾਰ ਗਲਤ ਹੋਵੇ ਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੇ ਕੋਈ ਵੀ ਕਿਰਦਾਰ ਗਲਤ ਨਾ ਹੋਵੇ । ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਇਕ ਗੁਰਸਿਖ ਜੱਜ ਨੇ ਲੈਣਾ ਹੈ ਕੇ ਕਿਹੜਾ ਕਿਰਦਾਰ ਸਹੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਹੜਾ ਗਲਤ । ਉਧਾਰਨ ਦੇ ਤੋਰ ਤੇ ਚਰਿਤਰ ੨੬੬ ਲੈਨੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਪੰਡਿਤ ਤੇ ਇਕ ਰਾਜੇ ਦੀ ਲੜਕੀ ਦੀ ਆਪਸੀ ਬਹਿਸ ਹੈ । ਪੰਡਿਤ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜ ਹੈ ਤੇ ਲੜਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਹਰ ਜਗਹਿ ਹਾਜਿਰ ਨਾਜਿਰ ਹੈ।  ਇਸੇ ਗਲ ਤੇ ਦੋਨਾ ਦਾ ਤਕਰਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਪੰਡਿਤ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸ਼ਕਾਇਤ ਤੇਰੇ ਪਿਤਾ ਕੋਲ ਕਰਾਂਗਾ । ਤੂੰ  ਲਗਦਾ ਭੰਗ ਪੀ ਕੇ ਆਈ ਹੈਂ ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਬੇਜਤੀ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈਂ । ਕੁੜੀ ਇਕ ਚਾਲ ਖੇਡਦੀ ਹੈ ਤੇ ਪੰਡਿਤ ਨੂੰ  ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਜੇ ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਸ਼ਕਾਇਤ ਲਗਾਵੇਂਗਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਕਹਾਂਗੀ ਕੇ ਏਸ ਪੰਡਿਤ ਨੇ ਮੇਰੀ ਇਜਤ ਨੂੰ  ਹਥ ਪਾਇਆ।  ਪੰਡਿਤ ਘਬਰਾ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਓਹ ਕੁੜੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਤੂੰ  ਭੰਗ ਪੀ ਤੇ ਹੁਣ ਮਹਾਕਾਲ ਦਾ ਸਿਖ ਬਣ , ਤੇ ਪੰਡਿਤ ਵਿਚਾਰਾ ਮਜਬੂਰੀ ਵਸ ਓਸੇ ਤਰਹ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਜੇ ਇਹ ਕੇਸ ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਕਚਿਹਰੀ ਵਿਚ ਆਵੇ ਤਾਂ ਖਾਲਸਾ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰੇਗਾ ਕੇ ਭਾਵੇਂ ਕੁੜੀ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਬਾਰੇ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਗਿਆਨ ਰਖਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਓਸ ਦਾ ਗਿਆਨ ਵੀ ੨ ਪਖੋਂ ਅਧੂਰਾ ਹੈ ੧) ਕੇ ਧਰਮ ਦੀ ਗਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ  ਜਬਰਦਸਤੀ ਜਾਂ ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮਨਵਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਭਾਵੇਂ ਤੋਹਾਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਹੀ ਗਿਆਨ ਕਿਓਂ ਨਾ ਹੋਵੇ  ੨) ਕੇ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਦਾ ਸਿਖ ਕਿਸੇ ਇਕ ਰੀਤ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ , ਬਲਕਿ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਆਵਣਾ ਪਵੇਗਾ , ਨਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਸ਼ਾ ਛਕਾ ਕੇ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਆਪਾਂ ਇਕ ਮਿੰਟ ਲਈ ਕੁੜੀ ਦਾ ਰੋਲ ਏਸ ਕੇਸ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਕੇ , ਕੁੜੀ ਦੀ ਜਗਹ ਇਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਪਾ ਦੇਈਏ, ਤੇ ਓਸੇ ਤਰਹ ਦੋਨਾ ਦੀ ਬਹਿਸ ਕਰਵਾਈਏ ਤੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕਹੇ ਕੇ ਹੁਣ ਤੈਨੂੰ ਅੱਲਾ ਦਾ ਸਿਖ ਸੁੰਨਤ ਕਰ ਕੇ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ , ਤਾਂ ਗਲ ਓਹੀ ਹੋਵੇਗੀ । ਭਾਵੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਕ ਅੱਲਾ ਨੂੰ ਸਿਖਾਂ ਵਾਂਗ ਮੰਨਦੇ ਤੇ ਹਾਜਿਰ ਨਾਜਿਰ ਜਾਣਦੇ ਨੇ ਪਰ ਓਹਨਾ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਇਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਸੁੰਨਤ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾ ਅੱਲਾ ਦੇ ਸਿਖ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦੇ । ਜੇ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਲਸੇ ਜੱਜ ਦੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਨਿਕਲੇਗਾ ਕੇ ਠੀਕ ਹੈ ਪੰਡਿਤ ਮੂਰਖ ਹੈ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਅੱਲਾ ਬਾਰੇ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸਿਆਣਾ ਹੈ , ਪਰ ਤਰੀਕਾ ਇਸ ਦਾ ਵੀ ਗਲਤ ਹੈ । ਜੋਰ ਕੀਤਿਆਂ ਰੱਬ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਤੇ ਸੁੰਨਤ ਕੀਤਿਆਂ ਵੀ ਰੱਬ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਾ । ਇਸ ਲਈ ਫੈਸਲਾ ਖਾਲਸੇ ਰੂਪ ਜੱਜ ਨੇ ਗੁਰਮਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਕੋਣ ਨਾਲ ਕੇਸ ਨੂੰ  ਹੱਲ ਕਰਕੇ ਕਰਨਾ ਹੈ ਨਾ ਕੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਜੀ ਇਥੇ ਮਹਾਕਾਲ ਦਾ ਸਿਖ ਦਾਰੂ ਪੀ ਕੇ ਬਣਨ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ । ਕੋਈ ਵੀ ਜੱਜ ਸਿਖਿਆ ਲੈਣ ਲਈ ਕਚਿਹਰੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਬਲਕੇ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਓਸ ਨੂੰ ਵਰਤ ਕੇ ਕੇਸ ਹੱਲ ਕਰਨ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਦਾਸ,

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ( ੬/੮/੨੦੧੨ )       

Chariter 90

Chritar Ninety Tale of Deepkala

This chitar is very basic and very common in todays blind world of lust and againta. I am preaty sure if you are born in a village in punjab, you must of heard or seen such situaions which Guru Shaib Ji explained below. So below I will do a brief explantion, with lords blessings, and try to clear the doubts which are raised by fools.

Dohira
In the city of Etawa, there lived a goldsmith, Who had been endowed with most handsome body.(1)

Chaupaee
Any woman, who attained, even, a glimpse of him, would consider herself to be blissful. ‘There is none like you,’ they would say and be prepared to die for him

Dohira
There used to live a princess named Deepkala. She was very affluent and had many maids to attend her.(3) She sent one of her maids and called over the goldsmith

(Note – The main show case here is the attraction, which triggers the desire and the lust is formed, according to Scholars, there are many types of lusts, for eg. Lust for Sex, Money, Knoweldge, Power, Drugs, Family, Pleasure. In this case the example of Sexual Lust (Desire).

She ravished with him and felt blissful.(4) Every night and day, she would invite him to her house and with him enjoyed by making love.(5) One day when he was at her house, her father came to her quarters. She could think no excuse, put eye-lasher in his eyes (disguised him as woman) and let him go.

Dohira
Unduly foolish father could not discern the secret, And the woman putting eye-lasher bid good-bye to her lover.

( Note – This has been in the world right from the start, men and women doing wrong deeds at night, even at the time of Guru shaib, and before that as well, and even now in our villages, to fufill lust and sexual desire such things happen. But the result is very bad, sometime even death if caugth. But in this case the womens character is very clever she plays a good trick to fool her father and also get away making ilegal love with her lover. The father being of a simple man failed to understand the dirty trick. This chariter gives a worldly advise to keep a strict eye on your kids as sometimes they may take an advantage of your trust and ruin their whole life. So be a smart parent and look after your kids well.

Psychological meaning of this chariter :
women = Intellect
goldsmith = Desire
father = Order

Now intellect should stay under one order, ie the order of her father. Now intellect knows that she wants to fulfil her desire. She knows that it is wrong and she is going against the order to satisfy the desire. Now when checked by order, she tries to deceive order by playing a dirty trick. and because the order is not strong and listen to the intellect rather than keeping a strict eye on intellect, order fails

Ninetieth Parable of Auspicious Chritars Conversation of the Raja and the Minister, Completed with Benediction. (90)(1567) To be continued

Jagdeep gurpartap singh
Dr. Kawaljit Singh

ਚਰਿਤਰ ੧੭੭

ਚਰਿਤਰ ੧੭੭
ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਬੁਧੀ ਹੈ , ਕੋਈ ਬੁਧੀ ਸਿਆਣੀ ਹੈ ਤੇ ਕੋਈ ਮੂਰਖ ।ਕੋਈ ਚਲਾਕ ਹੈ ਤੇ ਕੋਈ ਸਧਾਰਨ । ਕਈ ਵਾਰੀ ਇਕ ਚੁਸਤ ਬੁਧੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ  ਪਿਛੇ ਲਾ ਕੇ ਓਹਨਾ ਕੋਲੋਂ ਵੀ ਫਿਆਦਾ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਸੇ ਲਈ ਇਸ ਬੁਧੀ ਦਾ ਕੋਈ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਿਆ । ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਬੁਧੀ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਸਿਆਣੀ ਕਿਓਂ ਨਾ ਹੋਵੇ , ਪਰ ਖੇਡਦੀ ਇਹ ਤਰੈ ਗੁਣ ਮਾਇਆ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਹੈ , ਭਾਵ ਇਸ ਤੇ ਸਤੋ ਗੁਣ , ਤਮੋਗੁਣ ਤੇ ਰਜੋ ਗੁਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਰਹਿੰਦਾ ਹੀ ਹੈ ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਿਸੇ ਗੁਰਮੁਖ ਨੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮਤ ਲੈ ਕੇ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਫਤਿਹ  ਕਰ ਕੇ ਚੋਥੇ ਪਦ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਸਿਖ ਲਿਆ ਹੋਵੇ  ।  ਇਸ ਮਨਮਤ ਰੂਪੀ ਬੁਧੀ ਦਾ ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਤਰੈ ਗੁਣ ਮਾਇਆ ਵਿਚੋਂ ਉਪਜੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਹੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਰਜੋ ਗੁਣ ਭਾਵ ਆਸ਼ਾ  ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਆਦਿ , ਸਤੋ ਗੁਣ ਜਿਵੇਂ ਦਯਾ ਨਿਮਰਤਾ ਆਦਿ  ਤੇ ਤਮੋਗੁਣ ਜਿਵੇ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਹੰਕਾਰ ਆਦਿ । ਸੋ ਮਤਲਬ ਕੇ ਇਸ ਮਨਮਤ ਬੁਧੀ ਦਾ ਕਰਤਾ ਤਰੈ ਗੁਣ ਮਾਇਆ ਹੀ ਹੈ ਤੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਏਸ ਤਰੈ ਗੁਣੀ ਮਾਇਆ ਵਲੋਂ ਬਣਾਈ ਇਹ ਬੁਧੀ ਅਨੇਕਾਂ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਇਨੀ ਲੁਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ  ਬਣਾਨ ਵਾਲੀ ਮਾਇਆ ਵੀ ਸੋਚਦੀ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਕੀ ਬਣਾ ਬੈਠੀ ਹਾਂ  ਭਾਵ ਇਸ ਨੂੰ  ਬਣਾ ਕੇ ਪਛਤਾਉਂਦੀ ਹੈ  ।  ਸੋਚਿਆ ਕੁਛ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ, ਹੋ ਕੁਛ ਹੋਰ ਜਾਂਦਾ । ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਵੀ ਇਕ ਵਿਦਵਾਨ ਬੁਧੀ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਕ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਸਿਆਣੀ ਹੈ । ਓਹ ਇਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵਿਚ ਆਪਣੀਆਂ ੫੦ ਸਹੇਲੀਆਂ ਨਾਲ ਅਸਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵਿਚ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਮਸ਼ਾਲ ਜਲਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ । ਕਿਸ਼ਤੀ ਸਮੁੰਦਰ ਵੱਲ ਨੂੰ  ਤੋਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਦੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਕਛੁ, ਮਛੁ ਮਿਸ਼ਾਲ ਨੂੰ  ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੇ ਪਿਛੇ ਲੱਗ ਤੁਰਦੇ ਨੇ । ਓਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਮੋਤੀ ਜਵਾਹਰਾਤ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸਤਹ ਤੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਓਹ ਸੋਚਦੇ ਨੇ ਕੇ ਆਪਾਂ ਏਸ ਮਿਸ਼ਾਲ ਨੂ ਖਾਵਾਂਗੇ ਤੇ ਘਰ ਵਾਪਿਸ ਆ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ।ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਮਿਸ਼ਾਲ ਬੁਝਾ  ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸਾਰੇ ਰਤਨ ਚੱਕ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਬੁਝੀ ਹੋਈ ਮਿਸ਼ਾਲ ਦੇਖ ਕੇ ਕਛੁ ਤੇ ਮਛੁ ਮਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਤੇ ਝੂਰਦੇ ਨੇ । ਇਸ ਤਰਹ ਓਹ ਸਾਰੇ ਰਤਨ ਇਕਠੇ ਕਰ ਕੇ ਵਾਪਿਸ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਭਾਵ ਇਕ ਤੀਖਣ ਬੁਧੀ (ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ) ਗਿਆਨ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਵੜ ਕੇ ਗਿਆਨੀ ਬੁੱਧੀਆਂ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਤਰਫ਼ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰ ਕੇ ਓਹਨਾ ਦੀ ਗਿਆਨ ਹਾਸਿਲ ਕਰ ਕੇ ਓਹ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਸੱਜਣ ਵਿਚਾਰੇ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਨੇ। ਗਿਆਨੀ ਬੁਧੀਆਂ ਵੀ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਸ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਫਸ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਮਿਲ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਓਹਨਾ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸਿਆਣੀ ਬੁਧੀ , ਜੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਦੀ ਹੈ , ਹੀਰੇ ਮੋਤੀ ਭਾਵ ਉਤਮ  ਗਿਆਨ ਹਾਸਿਲ ਕਰ ਕੇ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਸੋਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ  ਭਾਵ ਇਕ ਚਲਾਕ ਵਿਦਵਾਨ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਲਾਲਚ ਦੇ ਕੇ ਬਾਕੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬਾਕੀ ਮੂੰਹ ਦੇਖਦੇ ਰਹੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਦਾਸ ,
ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ  copyright @ tejwantkawaljit singh Any editing done without the written permission of the author will lead to a legal action at the cost of the editor

ਚਰਿਤਰ ੧੭੬

ਚਰਿਤਰ ੧੭੬

ਜਿਵੇਂ ਕੇ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਇਕ ਮਨੁਖ ਭਾਵੇਂ ਓਹ ਆਦਮੀ ਹੋਵੇ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਇਸਤਰੀ , ਓਸ  ਵਿਚ ਓਹੀ ਇਕ ਜੋਤ ਹੈ , ਫ਼ਰਕ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਬੁਧੀ ਦਾ । ਮੋਟੇ ਤੋਰ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੁਧੀ ਵੀ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਗੁਰਮਤ ਤੇ ਮਨਮਤ ।ਜਿਥੇ ਗੁਰਮਤ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਵਿਚ ਦਸਿਆ ਹੈ , ਓਥੇ ਮਨਮਤ ਬਾਰੇ ਵੀ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਵਿਚ ਦਸਿਆ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਵਿਚ ਤਾਂ ਉਧਾਰਨਾ ਦੇ ਕੇ ਸਮਝਾਇਆ ਹੈ ਕੇ ਮਨਮਤ ਕਿਸ ਤਰਹ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮਨਮਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਣ ਹੈ । ਅਸਲ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੁਧੀ ਮਾਯਾ ਦੇ ਤਿਨ ਗੁਣਾ ਵਿਚ ਖੇਡਦੀ ਹੈ ।ਜਦੋਂ ਇਹ ਨੇਕ ਕੰਮ ਭਾਵ  ਦਇਆ, ਦਾਨ , ਨਿਮਰਤਾ , ਅਹਿੰਸਾ  ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਤੋਗੁਨੀ ( ਇਸ ਨੂੰ  ਓਦੋਂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ) ਹੈ  , ਜਦੋਂ ਆਸ਼ਾ , ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਫਸੀ ਹੈ ਤਾਂ ਰਜੋ ਗੁਣੀ ਹੈ (ਇਸ ਨੂੰ  ਓਦੋਂ ਵਿਸ਼ਨੂ ਵੀ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ  , ਜਿਸ ਦੀ ਇਸਤਰੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਹੈ  )  ਤੇ ਜਦੋਂ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ , ਲੋਭ, ਮੋਹ, ਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਹੈ ਤਾਂ ਤਮੋਗੁਣੀ ( ਸ਼ਿਵ ਜਾਂ ਸ਼ੰਕਰ) ਬੁਧੀ ਹੈ । ਅਸਲ ਵਿਚ ਸ਼ਿਵ , ਬ੍ਰਹਮਾ ਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂ ਕੋਈ ਦੇਵਤੇ ਨਹੀਂ ਹਨ , ਇਹ ਸਾਡੀ ਹੀ ਕਾਇਆ ਵਿਚ ਵਸਣ ਵਾਲੀ ਤਰੈ ਗੁਣੀ ਬੁਧੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤਕ ਨਾਮ ਹਨ । ਹਿੰਦੁਆਂ ਨੂੰ  ਇਹੀ ਗਲ ਓਹਨਾ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਸਮਝਾਈ ਗਈ ਪਰ ਓਹਨਾ ਨੇ ਸਮਝਨਾ ਤੇ ਕੀ ਸੀ , ਇਹਨਾ ਦੀਆਂ ਹੀ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਪੂਜਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤਾ । ਪਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਏ ਕਿਹਾ ਕੇ ਗੁਰਸਿਖ ਦਾ ਵਾਸਾ ਚੋਥੇ ਪਦ ਵਿਚ ਹੈ , ਭਾਵ ਤਿਨਾ ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਉਤੇ । ਪਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗੁਰਮਖ ਚੋਥੇ ਪਦ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਵੀ ਤਿਨ ਗੁਣਾ ਵਿਚ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ , ਪਰ ਓਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ  ਇਨਾ ਤਿਨਾ ਗੁਣਾ ਦਾ ਭੇਤ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਹਰ ਇਕ ਆਦਮੀ ਵਿਚ ਇਹ ਤਿਨ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਤੇ ਹਰ ਇਕ ਦੀ ਬਿਰਤੀ ਇਨਾ ਤਿਨਾ ਗੁਣਾ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਹੀ ਚਲਦੀ ਹੈ , ਭਾਵ ਕਿਸੇ ਵਿਚ ਸਤੋਗੁਣ ਜਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਤੇ ਤਮੋਗੁਣ ਘਟ, ਕਿਸੇ ਵਿਚ ਤਮੋਗੁਣ ਜਿਆਦਾ ਤੇ ਸਤੋ ਗੁਣ ਘਟ, ਆਦਿ । ਹੁਣ ਜਿਵੇਂ ਆਪਾਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ , ਇਸ ਤਰੈ ਗੁਣ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਬਣਾਨ ਲਈ  ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾਂ ਦਾ ਹੋਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ , ਜਿਵੇ ਤਮੋਗੁਣ ਬੁਧੀ ਲਈ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਹੈ ਕਾਮ , ਕ੍ਰੋਧ , ਲੋਭ , ਮੋਹ , ਹੰਕਾਰ ਆਦਿ । ਇਹ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾਂ ਦਾ ਮਿਲ੍ਗੋਬਾ ਹੀ ਆਦਮੀ ਦੀ ਮਨਮਤ ਭਰੀ ਬੁਧੀ ਨੂੰ ਅਕਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ ਕੇ ਇਕ ਕਾਮ ਰੂਪੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਬੁਧੀ ਤੇ ਅਸਰ ਕਰ ਰਹੀ  ਹੈ , ਜਦੋਂ ਕਾਮ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕ੍ਰੋਧ ਰੂਪੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਬੁਧੀ ਤੇ ਅਸਰ ਕਰਦੀ ਹੈ  ਆਦਿ । ਹੁਣ  ਆਪਾਂ ਦੇਖੀਏ ਕੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ  ਜਿੰਨੇ  ਫੁਰਨੇ ਆਂਦੇ ਹਨ ਓਹ ਇਹਨਾ ਤਰੈ ਗੁਣਾ ਦਾ ਹੀ ਫਲ ਸਰੂਪ ਹੈ।  ਇਕ ਹੋਰ ਉਧਾਰਨ , ਜਦੋਂ ਆਪਾਂ ਬਾਣੀ ਪੜਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮਨ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰ ਆਓਂਦਾ ਹੈ  ਤੇ ਸਾਨੂੰ  ਪਤਾ ਓਦੋਂ ਲਗਦਾ ਜਦੋਂ ਪਾਠ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਾਨੂੰ  ਆਪਣੀ  ਬੁਧੀ ਦਾ ਭੇਤ ਨਾ ਹੋਣਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਭੇਤ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਨਸਾਨ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਨ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਸੋ ਇਸੇ ਹੀ ਭੇਦ ਨੂੰ ਜੇ ਸਮਝਾਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸੋਖਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਪਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸ੍ਰੀ  ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਵਿਚ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿਚ ਸਮਝਾ ਦਿਤਾ । ਗਲ ਸਾਰੀ ਬੁਧੀ ਦੀ ਹੀ ਹੈ । ਬੁਧੀ ਵਿਚ ਤਮੋਗੁਣ ਤੇ ਸਤੋਗੁਣ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ( ਭਾਵ ਸ਼ਿਵ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ) ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਨਸਾਨ ਦਯਾਵਾਨ ਯੋਧਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਪਰ ਜੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਤੱਤ( ਸਤੋਗੁਣ) ਨਿਕਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਫੋਜੀ ਕੋਲ ਕ੍ਰੋਧ ( ਸ਼ਿਵ ਤੱਤ ) ਹੀ ਰਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਸੋ ਇਹ ਬੁਧੀ ਦੇ ਗੁਣਾ ਦੇ ਨਾਮਾ ਨੂੰ  ਹੀ ਸ਼ਿਵ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂ ਕਹਿਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਇਰ ਬਣਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹੀ ਸੂਰਬੀਰ ।ਪਰ ਇਨਸਾਨ ਤਰੈ ਗੁਣ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਖੇਡਦਿਆਂ  ਮਾਯਾ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਸਤੋਗੁਨੀ ਹੀ ਕਿਉਂ  ਨਾ ਹੋਵੇ । ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਤਿਨ ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ  ਸਿਖਾਇਆ ਕੇ ਚੋਥੇ ਪਦ ਵਿਚ ਹੁੰਦਿਆਂ ਤਿਨ ਗੁਣਾ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਵਿਚਰਨਾ ਹੈ ।ਹੁਣ ਸੂਰਬੀਰਤਾ ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕੇ ਬੁਧੀ ਕਰਕੇ ਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਚਰਿਤਰ ਦੀ ।  ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਇਸਤਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਓਸ ਦਾ ਪਤੀ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਨੋਕਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਨੋਕਰੀ ਕਰਦੇ ਨੂੰ  ਕਾਫੀ  ਦੇਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੈ ਤੇ ਪਤਨੀ ਨੂੰ  ਚਿੰਤਾ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖਾਂ ਤੇ ਸਹੀ ਕੇ ਕਿਥੇ ਹੈ , ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ? ਸੋ ਓਹ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਸਮਾਨ ਨਾਲ ਲੈ ਪਤੀ ਨੂੰ  ਮਿਲਣ ਤੁਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ।  ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਓਸ ਨੂੰ ੧੦੦੦ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਦਾ ਜਥਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜੋ ਓਸ ਨੂੰ  ਇਕੱਲੀ ਦੇਖ ਕੇ ਲੁੱਟ ਲੈਂਦੇ ਨੇ । ਓਹ ਜਨਾਨੀ ਓਹਨਾ ਦੇ ਸਿਰਦਰ ਨੂੰ  ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਖਬਰਦਾਰ ਹੋ ਜਾਵੋ ਤੇ ਇਸ ਜਗਾਹ ਤੋਂ ਦੂਰ ਚਲੇ ਜਾਵੋ ਜਿਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਓਂ ਕੇ ਮੇਰਾ ਪਤੀ ਯੋਧਾ ਹੈ ਤੇ ਓਸ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਭ ਕੇ ਮਾਰ ਦੇਣਾ ਹੈ ।  ਹੁਣ ਇਸਤਰੀ ਭੇਸ ਬਦਲ ਕੇ ਮਰਦਾਵਾਂ ਭੇਸ ਬਣਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਘੋੜੇ ਤੇ ਅਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਸ਼ਸਤਰ ਫੜ ਕੇ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰ ਕੇ ਯੁਧ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਇਕੱਲੀ ਜਨਾਨੀ ਇਸ ਤਰਹ ਦੀ ਯੁਧ ਕਲਾ ਦਿਖਾਂਦੀ ਹੈ ਕੇ ਇਕ ਇਕ ਤੀਰ ਨਾਲ ੨੦ - ੨੦ ਦੁਸ਼ਮਨ ਮਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰਦਰ ਨੂੰ  ਗੁਲਾਮ ਬਣਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਓਸਨੂ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਆਓਂਦੀ ਹੈ । ਦੇਖੋ ਇਹ ਚਰਿਤਰ ਨੂੰ  ਜੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਕ ਇਸਤਰੀ ਦੀ ਸੂਰਬੀਰਤਾ ਸਾਫ਼ ਨਜਰ ਆਏਗੀ ।  ਸੂਰਬੀਰਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ , ਓਸ ਦਾ ਪਤੀਵਰਤਾ ਹੋਣਾ ਵੀ ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਪਰ ਜੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਿਕ ਤੋਰ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੁਧੀ ਜਿਸ ਨੂੰ  ਇਸਤਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਦਾ ਪਤੀ (ਆਤਮ )  ਓਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਸੇ ਲਈ ਓਹ ਓਸ ਨੂੰ  ਲੱਭਣ ਤੁਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਓਸ ਨੂੰ  ਚੋਰ ( ਤਮੋ ਗੁਣੀ ਫੁਰਨੇ, ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ , ਲੋਭ , ਮੋਹ , ਹੰਕਾਰ ) ਲੁੱਟ ਲੈਂਦੇ ਨੇ ।  ਹੁਣ ਓਹ ਇਹਨਾ ਨੂੰ  ਪਤੀ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਓਹ ਬਾਜ ਨਹੀਂ ਆਓਂਦੇ, ਸੋ ਓਹ ਹਾਰ ਕੇ ਖੁਦ ਦੁਸ਼ਮਨ ਤੇ ਧਾਵਾ ਬੋਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹਨਾ ਵਿਕਾਰ ਰੂਪ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਨਾਲ ਘਮਸਾਨ ਦਾ ਯੁਧ ਕਰਕੇ  ਓਹਨਾ ਤੇ ਫਤਿਹ  ਹਾਸਿਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਸਹਿਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਕੇ "ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਪ ਕਿ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕੇ ਇਕ ਜਨਾਨੀ ਨੇ ੧੦੦੦ ਲੁਟੇਰੇ ਮਾਰ ਦਿਤੇ" ਹੀ ਸੋਚਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਬੁਧੀ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਸਹਿਤ ਦੱਸ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । 

ਦਾਸ

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ copyright @ tejwant kawaljit singh. Any material edited without the written permission of the author will lead to a legal action at the cost of editor.

ਚਰਿਤਰ ੩੨੧

ਚਰਿਤਰ ੩੨੧ 

ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਵਿਚ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਤੇ ਦੈਂਤਾਂ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿਤੀ ਹੈ ਕੇ ਜੋ ਮਨੁਖ ਸਾਧ ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਓਹ ਦੇਵਤਾ ਹੈ ਤੇ ਜੋ ਮਨੁਖ ਗਲਤ ਕ੍ਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਓਹ ਰਾਕਸ਼ ਹੈ । ਸੋ ਇਸ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕੇ ਆਦਮੀ ਆਪਣੀ ਬੁਧੀ ਸਦਕਾ ਹੀ ਦੇਵਤਾ ਤੇ ਦੈਂਤ ਕਹਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਸੋ ਜੇ ਬੁਧੀ ਚੰਗੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦੇਵ ਬੁਧੀ ਹੈ ਤੇ ਗਲਤ ਹੈ ਤਾਂ ਰਾਕਸ਼ ਬੁਧੀ ਹੈ । ਦੇਵ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਸਤੋਗੁਨੀ( ਦਯਾ , ਨਿਮਰਤਾ , ਦਾਨ , ਚੰਗੇ ਕਮ ਕਰਨਾ )  ਬੁਧੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੈਂਤ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਤਮੋਗੁਣੀ ਜਾਂ ਸ਼ੰਕਰ( ਸ਼ਿਵ )  ਬੁਧ ( ਕਾਮ ,ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ , ਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਸਮਾਈ ਹੋਈ ) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।  ਹੁਣ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਤੋਗੁਣ ਬੁਧੀ ਵੀ ਮਾਯਾ ਤੇ ਤਿਨ ਗੁਣਾ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਹੈ , ਪਰ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤਿਨਾ ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉਠ ਕੇ ਚੋਥੇ ਪਦ ਦੀ ਗਲ ਕਰਦੇ ਨੇ ।ਹੁਣ ਆਦਮੀ ਨੂੰ  ਥੋੜਾ  ਜਿਹਾ ਗਿਆਨ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਓਹ ਸਤੋਗੁਣੀ ਬੁਧੀ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਓਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤਹਿ ਵਿਚ ਜੋ ਤਮੋਗੁਣ ਹੈ ਓਹ ਓਸ ਦੀ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਸੁੱਟ  ਹੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ।ਜਿਵੇਂ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਹੋਇਆ , ਕੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਬੰਦਗੀ ਕਰਦਿਆਂ ਲੰਘਾ ਦਿਤੀ ਤੇ ਫਿਰ ਕਾਮ ਨੇ ਆ ਕੇ ਸੁੱਟ ਲਿਆ । ਇਸ ਤਰਹ ਦਾ ਬੁਧੀ ਦੇ ਅੰਦਰਲਾ ਯੁਧ ਹਰ ਇਕ ਪ੍ਰਾਨੀ ਵਿਚ ਹਰ ਵਕਤ ਚਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਹੀ ਬੁਧੀ ਦੇ ਆਪਸੀ ਯੁਧ ਨੂੰ  ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਸ਼ੰਕਰ ਚਾਰਿਆ( ਤਮੋਗੁਣ ਦਾ ਸਿਰਦਾਰ)  ਨਾ ਦਾ ਇਕ ਦੈਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਓਸ ਕੋਲ ਇਕ ਸੰਜੀਵਨੀ ਮੰਤਰ ( ਮਨਮਤ ਦੀ ਵਿਦਿਆ ) ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।  ਜਦ ਵੀ ਦੈਂਤਾਂ ਦਾ ਯੁਧ ਦੇਵਤਿਆਂ  ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਰਾਕਸ਼ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ।  ਸ਼ੰਕਰ ਚਾਰਿਆ ਆਪਣੀ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਕੇ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ  ਫਿਰ ਸੁਰਜੀਵ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।  ਹੁਣ ਦੇਵਤੇ ਇਸ ਗਲ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਔਖੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਤੇ ਓਹ ਓਸ ਦਾ ਇਹ ਮੰਤਰ ਸਿਖਣ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਦੇਵਤੇ ਨੂੰ ਭੇਸ ਬਦਲ ਕੇ ਭੇਜ ਦਿੰਦੇ ਨੇ । ਸ਼ੰਕਰ ਚਾਰਿਆ ਦੀ ਕੁੜੀ ਦਾ ਓਸ ਦੇਵਤੇ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇਖ ਕੇ ਦਿਲ ਮੋਹਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਓਸ ਨੂੰ ਕਾਮ ਘੇਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਜਦ ਰਾਕਸ਼ਾਂ ਨੂੰ  ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕੇ ਇਹ ਇਕ ਦੇਵਤਾ ਹੈ ਓਹ ਇਸ ਨੂੰ  ਮਾਰ ਦਿੰਦੇ ਨੇ , ਪਰ ਦੈਂਤ ਦੀ ਕੁੜੀ ਆਪਣੇ ਪਿਓ ਨੂੰ  ਕਹਿ ਕੇ ਓਸ ਨੂੰ  ਫਿਰ ਜਿੰਦਾ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਖੇਲ ਇਸੇ ਤਰਹ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤਕ ਚਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਦੈਂਤ ਇਕ ਦਿਨ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਦੇਵਤੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ  ਵਿਚ ਸੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡ ਕੇ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ  ਖਵਾ ਦਿੰਦੇ ਨੇ।   ਜਦ ਦੇਵਤਾ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਆਂਦਾ ਤਾਂ ਸ਼ੰਕਰ ਚਾਰਿਆ ਦੀ ਕੁੜੀ ਆਪਣੇ ਪਿਓ ਨੂੰ  ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਓਸ ਨੂੰ  ਲੱਭ ਕੇ ਜਿੰਦਾ ਕਰੋ  । ਦੈਂਤ ਧਿਆਨ ਲਗਾ ਕੇ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਓਸ ਨੂੰ  ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕੇ ਦੇਵਤਾ ਤਾਂ ਓਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪੇਟ ਵਿਚ ਹੀ ਹੈ ।  ਓਹ ਆਪਣਾ ਪੇਟ ਚੀਰ ਕੇ ਦੈਂਤ ਨੂੰ  ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਵ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਦੇਵਤਾ ਦੈਂਤ ਤੋਂ ਸੰਜੀਵਨੀ ਵਿਦਿਆ ਸਿਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੈਂਤ ਦੀ ਕੁੜੀ ਓਸ ਨੂੰ  ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ । ਦੇਵਤੇ ਦੇ ਮਨਾ ਕਰਨ ਤੇ ਦੈਂਤ ਦੀ ਕੁੜੀ ਆਪਣੇ ਪਿਓ ਨੂੰ  ਕਹਿ ਕੇ ਓਸ ਨੂੰ  ਸਰਾਪ ਦਿਵਾ ਕੇ ਸੰਜੀਵਨੀ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਨਾਸ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕੇ ਕਿਦਾਂ ਦੈਂਤ ਦੀ ਕੁੜੀ ਹੀ ਹਰ ਵਾਰ ਓਸ ਨੂੰ  ਸੁਰਜੀਵ ਕਰਵਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਦਾਂ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਆਪ ਹੀ ਕਾਮ ਵਾਸ ਹੋਈ ਓਸ ਦਾ ਪਰਹਾਰ ਕਰਵਾਂਦੀ ਹੈ । ਜੇ ਇਸ ਦਾ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਿਕ ਨਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਕੇ ਕਿਦਾਂ ਮਨੁਖ ਦੀ ਸਤੋਗੁਣੀ ( ਦੇਵ) ਬੁਧੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ੰਕਰ ( ਤਮੋਗੁਣੀ , ਦੈਂਤ ਬੁਧੀ ) ਨਾਲ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਲੜਦੀ ਹੈ ਤੇ ਦੈਂਤ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਮਾਰ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜੋ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸਰਦਾਰ ਹੈ ( ਤਮੋਗੁਣ ) ਓਹ ਫਿਰ ਓਹਨਾ ਦੈਂਤ ਬੁਧੀਆਂ ਨੂੰ ਜਿੰਦਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਦੈਂਤ ਸੁਰਜੀਵ ਵੀ ਵਿਦਿਆ ਕਰ ਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਵ ਤਮੋਗੁਣੀ ਬੁਧੀ ਦੀ ਸੰਜੀਵਨੀ ਮਨਮਤ ਦੀ ਵਿਦਿਆ ਹੈ  , ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹਨਾ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ  ਮਾਰਨ ਲਈ ਇਸ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਹਨਾ ਦੇ ਮੁੜ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਹੋਣ ਦਾ ਭੇਦ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਵਰਨਾ ਇਹ ਕਦੀਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਰਨਗੇ । ਇਸੇ ਲਈ ਦੇਵ ਬੁਧੀ ਇਹਨਾ ਵਿਚ ਵੜ ਕੇ ਇਹਨਾ ਦਾ ਭੇਤ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ , ਪਰ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰੂਪ ਕਾਮ ਓਸ ਬੁਧੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜੇ ਵਿਚ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਤਮੋਗੁਣੀ ਬੁਧੀ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਸਤੋਗੁਣ ਪਖ ਰੋਜ ਮਰ ਕੇ ਵੀ ਫਿਰ ਤਮੋਗੁਣ ਦੀ ਬਦੋਲਤ ਹੀ ਜਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ , ਭਾਵ ਸਤੋਗੁਣੀ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਤਮੋਗੁਣ ਵਿਚ ਵਿਚਰਦਿਆਂ ਵੀ , ਤਮੋਗੁਣ ਦੀ ਦਯਾ ਤੇ ਹੈ , ਤੇ ਤਮੋਗੁਣ ਦਾ ਜਦੋਂ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਏਸ ਨੂੰ  ਜਿੰਦਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਤੇ ਜਦੋਂ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਮਾਰ ਦਿੰਦਾ।   ਅੱਗੇ ਜਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ  ਸ਼ਰਾਬ ( ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੁਧੀ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਭਾਵ ਮਨਮਤ ) ਪਿਆ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਇਹ ਮਾਰ ਕੇ ਫਿਰ ਤਮੋਗੁਣ ਦੇ ਪੇਟ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਪਰ ਕਾਮੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਵਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੇ ਇਹ  ਦੇਵ ਬੁਧੀ ਜੋ ਮਰ ਗਈ ਹੈ ( ਭਾਵ ਮਤ ਜੋ ਮਰ ਗਈ ਹੈ ) ਨੂੰ ਕਾਮ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿਚ ਉਲਝਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ । ਪਰ ਕਿਓਂ ਕੇ ਬੁਧੀ ਪਹਿਲਾਂ ਸ੍ਤੋਗੁਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਸੋ ਓਹ ਕਾਮੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੇ ਜਲ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਫਸਦੀ । ਪਰ ਤਮੋਗੁਣ ( ਸ਼ੰਕਰ ਚਾਰਿਆ ) ਦੈਂਤ ਓਸ ਤੋਂ ਦੈਂਤਾ (ਸੰਜੀਵਨੀ)  ਨੂੰ  ਸੁਰਜੀਵ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਰਾਜ ਖੋ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ।  ਭਾਵ ਆਦਮੀ ਸਤੋਗੁਣ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ , ਰੋਜ ਤਮੋਗੁਣ ਕੋਲੋਂ ਮਰਦਾ ਤੇ ਫਿਰ ਜਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾਂ ਦੇ ਜਲ ਤੋਂ ਬਚਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕਰਦਾ ਪਰ ਇਹਨਾ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾ ਦੇ ਸੁਰਜੀਤ ਹੋਣ ਦਾ ਕਦੀ ਵੀ ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ । ਏਸ ਨੂੰ  ਜੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਨਜਰ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਗੁਰਸਿਖ ਬਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ , ਪਰ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਭੇਦ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ , ਇਹ ਵਿਕਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਜਿੰਦਾ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ  ਤੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਹ ਕਦੀਂ ਕਾਮ ਰੂਪੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਿਚ ਉਲਝ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਦੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਿਚ । ਇਹ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾਂ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ  ਜਿੰਦਾ ਰਖਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾਂ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ  ਮਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਇਹਨਾ ਦਾ ਭੇਦ ਪਾਉਣ  ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ , ਪਰ ਪਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ , ਕਿਓਂ ਕੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਕੇ ਓਸ ਦਾ ਭੇਦ ਇਸ ਨੂੰ  ਪਤਾ ਲੱਗੇ।  ਹੁਣ ਆਪ ਨੂੰ  ਇਹ ਅੰਦਾਜਾ ਹੋ ਹੀ ਗਿਆ ਹੋਣਾ ਕੇ ਇਨੇ ਗੁੰਜਲ ਦਾਰ ਭੇਦ ਨੂੰ ਜੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਦਸਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਵਰਨਾ ਇਹ ਸਭ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਦੀ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਓਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ  ਪੜਨ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਤੀਖਣ ਬੁਧੀ ਵੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

ਦਾਸ,

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ copyright @ TejwantKawaljit Singh. Any material edited without the written permission of the author will lead to a legal action against the cost of the editor    

ਚਰਿੱਤਰ ੧੪੯

ਚਰਿੱਤਰ ੧੪੯ 

ਇਕ ਨਸ਼ਈ ਬੰਦਾ ਨਸ਼ੇ ਲਈ ਕੁਛ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਆਮ ਹੀ ਦੇਖਣ ਵਿਚ ਆਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਲੋਕ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਘਾਟ ਤਕ ਵੇਚ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਪਰ ਹੱਦ ਤਾਂ ਓਦੋਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਨਸ਼ਈ ਦੇ ਆਪਣੇ ਘਰਦੇ ਹੀ ਨਸ਼ਈ ਦੀ ਨਸ਼ਾ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਹਥ ਪੈਰ ਮਾਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣ । ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਮੋਹ ਵੀ ਹੈ । ਆਪਣੇ ਨਸ਼ਈ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਮੈਂਬਰ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲੋਂ ਉਧਾਰ ਮੰਗਣੇ , ਚੋਰੀਆਂ ਚਕਾਰੀਆਂ ਕਰਨੀਆ ਕਈ ਵਾਰ ਆਮ ਗੱਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਕ ਆਮ ਭੋਲਾ ਇਨਸਾਨ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕਿਸੇ ਵਿਕਰੀ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪਤਾ ਓਦੋਂ ਲਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਆਪਣਾ ਹੀ ਘਰ ਬਾਰ ਲੁਟਾ ਬੈਠਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨਸ਼ਈ ਜਾ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾ ਕਰੋ , ਬਲਕੇ ਇਹ ਹੈ ਕੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੋ । ਇਹੋ ਜਹੀ ਕਹਾਣੀ ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਦਰਜ ਹੈ । ਇਕ ਅਮਲੀ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਤੀਵੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ। ਅਮਲੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਮਲ ਵਿਚ ਡੁਬਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਕ ਦਿਨ ਘਰ ਸਬ ਕੁਛ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਅਮਲ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ । ਅਮਲੀ ਨਸ਼ੇ ਬਿਨਾ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪੰਜੋ ਤੀਵੀਆਂ ਓਸ ਨੂੰ  ਮੰਜੇ ਤੇ ਪਾ ਕੇ ਪਿਡੋਂ ਬਾਹਰ ਨੂੰ  ਲੈ ਤੁਰਦੀਆਂ ਨੇ । ਕੁਛ ਕੁ ਵਿਥ ਤੇ ਇਕ ਟੋਏ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਖਲੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਕੇ ਇਥੇ ਇਸ ਨੂੰ  ਦੱਬ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਾਂ , ਇਸ ਤਰਹ ਮਾੜੀ ਹਾਲਤ ਨਾਲੋਂ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਇਹ ਮਰ ਹੀ ਜਾਵੇ । ਕੁਦਰਤੀ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਓਥੋਂ ਇਕ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਟੋਲਾ ਜੋ ਊਂਠ ਤੇ ਅਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਕੋਲੋਂ ਦੀ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ , ਨਜਰੀਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਜਨਾਨੀਆਂ ਓਹਨਾ ਨੂੰ  ਰੋਕ ਕੇ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਨੇ ਕੇ ਇਹਨਾ ਦਾ ਪਤੀ ਮਰ ਗਿਆ ਤੇ ਓਸ ਨੂੰ  ਦਫ਼ਨਾਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਦੋ । ਵਪਾਰੀ ਜਦੋਂ ਓਹਨਾ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਆਂਦੇ ਨੇ ਤਾਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੋਸ਼ਿਆਰੀ ਨਾਲ ਓਹਨਾ ਨੂੰ  ਹੀ ਮਾਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਕੋਤਵਾਲ ਕੇ ਕਾਜੀ ਨੂੰ  ਲੈ ਆਂਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਕੁਛ ਲੋਕਾਂ ਨੂ ਰੋਲਾ ਪਾ ਕੇ ਇਕਠਿਆਂ ਕਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਨੇ । ਅਖੇ ਇਹ ਵਪਾਰੀ ਸਾਡੇ ਪਤੀ ਸਨ, ਠੱਗਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ  ਮਾਰ ਦਿਤਾ ਤੇ ਸਾਡੇ ਰੋਲਾ ਪਾਣ ਤੇ ਭੱਜ ਗਏ, ਕਾਜੀ ਤੇ ਕੋਤਵਾਲ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਤਹਿ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਇਹਨਾ ਠੱਗ ਤੀਵੀਆਂ ਤੇ ਯਕੀਨ ਕਰ ਕੇ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਲੱਦੇ ਊਂਠ ਵੀ ਇਹਨਾ  ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਨੇ  ਤੇ ਹਮਦਰਦੀ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦੇ ਨੇ । ਹੁਣ ਇਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਉਧਾਰਨ ਹੈ ਖਾਲਸੇ ( ਜੋ ਕੇ ਫੋਜੀ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਾ ਵੀ )  ਨੂੰ  ਸਾਵਧਾਨ ਕਰਨ  ਵਾਸਤੇ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਚਾਲਕ ਬੁਧੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਨੇ , ਜੋ ਠੱਗੀ, ਹੇਰਾ ਫਰੀ ਦੇ ਮਾਹਰ ਨੇ । ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮਦਦ ਵੀ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤ ਕੇ ਕਰੋ, ਇਸ ਤਰਹ ਨਹੀਂ ਕੇ ਅਖ੍ਹਾਂ ਮੀਟ ਨੇ ਪਿਛੇ ਲੱਗ ਤੁਰੋ । ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਿਕ ਪਖੋਂ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਇਹ ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕੇ ਕਿਦਾਂ ਤੀਵੀਆਂ ਦੀ ਬੁਧੀ ਜੋ ਆਪਣੇ ਪਤੀ( ਭਾਵੇਂ ਓਹ ਅਮਲੀ ਹੀ ਹੈ ) ਦੇ ਮੋਹ ਰੂਪੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਿਚ ਫਸੀ ਹੋਈ ਹੈ , ਤੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸੀ ਬੁਧੀ ਕਿਸ ਤਰਹ ਓਸ ਬੁਧੀ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਤੋਗੁਨੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ( ਵਪਾਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ )   ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਇਹਨਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਇਸੇ ਮੋਹ ਰੂਪੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਿਚ ਲੁਪਤ ਬੁਧੀ ਲਾਲਚ ਵਸ ( ਦੂਜੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ) ਵਿਚ ਗਵਾਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ , ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਨਿਆਂਪਾਲਕ ਬੁਧੀ (ਕਾਜੀ ਤੇ ਕੋਤਵਾਲ ) ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਖੇਡ ਸਾਰੀ ਬੁਧੀ ਦੀ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਇਸਤਰੀ ਤੇ ਮਰਦ ਤਾਂ ਮਹਜ ਇਕ ਖਡੋਨੇ ਨੇ । ਇਹ ਬੁਧੀ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਾਂ ਵਸ ਹੋ ਕੇ ਕਈ ਕੁਛ ਕਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਚਲਾਕ ਬੁਧੀ  ਦੀ  ਚਤੁਰਾਈ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹ ਕਹੋ " ਕੇ ਡੋਡੇ ਪੀਣੇ ਸਿਖੋ ਤੇ ਠੱਗੀ ਮਾਰਨੀ ਸਿਖੋ " ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਤਾਰੋ ਤਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਇਕ ਫਿਲਮ ਵਿਚ ਜੇ ਇਕ ਕਿਰਦਾਰ ਚੋਰੀ, ਠੱਗੀ , ਨਸ਼ਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਓਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕੇ ਓਹ ਫਿਲਮ ਸਿਖਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਸਿਖੋ । ਜੇ ਇਸ ਤਰਹ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਫ਼ਿਲਮਾ ਕਦੀ ਵੀ ਨਾ ਚੱਲਣ ਦਿੰਦੇ  ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਘਰ ਘਰ ਵਿਚ ਚੋਰ ਬੈਠੇ ਹੁੰਦੇ ।           

  

ਡਾ. ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (Copyright @ TejwantKawaljit Singh. Any material edited without the permission of the author will lead to legal action at the cost of the editor)

ਚਰਿੱਤਰ ੩੧੫

ਚਰਿੱਤਰ ੩੧੫ 

ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਰੱਬ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈ ਕੇ ਜਿਨਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ , ਓਹ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਿਸੇ ਜਗਾਹ ਵੇਖਣ ਨੂੰ  ਮਿਲੇ। ਰੋਜ ਹੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣੀ ਦੀਆਂ ਨੇ ਕੇ ਜੀ ਫਲਾਣਾ ਬਹੁਤ ਰੱਬ ਦਾ ਨਾਮ ਲੇਣਾ ਵਾਲਾ , ਜਦੋਂ ਮਾਰਿਆ ਓਸ ਨੂ ਦੇਵਤੇ ਰਥ ਵਿਚ ਲੈਣ ਆਏ , ਓਹ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਠ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ ਜਾਂ ਓਹ ਸਰੀਰ ਸਮੇਤ ਉੱਡ ਗਿਆ । ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਸ੍ਸ੍ਭ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕੇ ਪੰਜ ਤੱਤ ਦਾ ਸਰੀਰ ਹੈ , ਇਸ ਵਿਚ ਪਰ ਤੇ ਲੱਗੇ ਨਹੀਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਇਹੋ ਜਹੀ ਚੀਜ਼ ਲੱਗੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਵੇ । ਇਹ ਬਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ  ਬੇਵਕੂਫ਼ ਬਣਾਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੇ । ਇਸੇ ਹੀ ਤਰਹ ਦਾ ਚਰਿਤਰ ਇਕ ਰਾਣੀ ਆਪਣੇ ਰਾਜੇ ਨਾਲ ਖੇਡਦੀ ਹੈ । ਰਾਣੀ ਦਾ ਦਿਲ ਇਕ ਤਰਖਾਣ ਤੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਰਾਣੀ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੀ ਹੈ । ਰਾਣੀ ਇਕ ਲਾਲ  ਰੰਗ ਦਾ ਸ਼ਰਬਤ ਪੀ ਕੇ ਉਲਟੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਨੇ ਕੇ ਰਾਣੀ ਨੂੰ  ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਉਲਟੀਆਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਨੇ ।   ਰਾਜਾ ਹਕੀਮ ਬੁਲਾਂਦਾ ਹੈ । ਰਾਣੀ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਉਲਟੀ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਰਾਣੀ ਫਿਰ ਰਾਜੇ ਨੂੰ  ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ,ਹੇ ਰਾਜਨ, ਮੈਂ ਹੁਣ ਮਾਰ ਜਾਣਾ ਹੈ , ਮੇਰਾ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਦੇਖਣਾ । ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਰਾਣੀ ਮਰਣ ਦਾ ਨਾਟਕ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਮੋਕਾ ਤਾੜ ਕੇ ਰਾਣੀ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।ਰਾਣੀ ਦੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਰਾਜੇ ਨੂੰ  ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਨੇ ਕੇ ਰਾਜਨ , ਜੋ ਲੋਕ ਹਰੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ  ਇਕ ਚਿਤ ਹੋ ਕੇ ਸਿਮਰਦੇ ਨੇ , ਤੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਨੇ , ਓਹ ਸਰੀਰ ਸਮੇਤ ਸਵਰਗ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਸੋ ਰਾਣੀ ਵੀ ਸਰੀਰ ਸਮੇਤ ਚਲੀ ਗਈ ਹੈ । ਮੂਰਖ ਰਾਜਾ ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ । ਦੇਖੋ ਕਿਨੀ ਪਤੇ ਦੀ ਗੱਲ ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਮੋਹ ਤੇ ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਚ ਜੁੜ ਚੁਕੀ ਬੁਧੀ ਨੂੰ ਬੇਵਕੂਫ਼ ਬਨਾਣਾ ਕਿਨਾ ਆਸਾਨ ਹੈ । ਜੇ ਮਨੋ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਰਾਣੀ ਦੀ ਬੁਧੀ ਜਿਸ ਦੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਪਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਫਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਰਾਜੇ ਦੀ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਕਿਸ ਤਰਹ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਵਸ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਰਾਜੇ ਦੀ ਬੁਧੀ ਵੀ ਮੋਹ ਦੇ ਝੂਠੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਚ ਫਸੀ ਹੋਈ ਹੈ , ਤੇ ਰਾਣੀ ਦੀ ਬੁਧੀ ਨੂੰ  ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ । ਸੋ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਦੀਆਂ ਕੁਛ ਹੋਰ ਚਲਾਕ ਬੁਧੀਆਂ ( ਸਖੀਆਂ ) ਲੈ ਕੇ ਓਹ ਰਾਜੇ ਦੀ ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸੀ ਬੁਧੀ ਨਾਲ ਨਾਟਕ ਖੇਡ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਸੋ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਇਹ ਸਿਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕੇ ਬੁਧੀ ਦਾ ਪੰਜਾਂ ਉੱਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਹੋਣਾ ਕੀਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ । ਜੇ ਬੁਧੀ ਤੇ ਕਾਮ ਹਾਵੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ , ਤੇ ਜੇ ਮੋਹ ਹਾਵੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਆਦਮੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।   

ਡਾ. ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (Copyright @ TejwantKawaljit Singh. Any material edited without the permission of the author will lead to legal action at the cost of the editor)

ਚਰਿਤਰ ੧੫੮

ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਲੋਕ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਪਿਛੇ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਪਾੜਦੇ ਫਿਰਦੇ ਨੇ ।ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਰੰਜਿਸ਼  ਪਾਸੇ ਕਰ ਦੇਵੋ , ਇਕ ਧਰਮ ਵਿਚ ਹੀ ਕਈ ਗਰੁਪ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਆਪਸ ਵਿਚ ਹੀ ਉਲਝ ਕੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਜਲੂਸ ਕਢਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਸਾਹਮਣੇ ਤਮਾਸ਼ਾ ਬਣਾਂਦੇ ਹਨ ।ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਗੱਲ  ਅੱਜ ਕੱਲ  ਸਿਖਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਖੂਬ ਦੇਖਣ ਨੂੰ  ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਰ ਕੋਈ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਭੁਲ ਕੇ , ਆਪਣੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਹੀ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਸਮਝੀ ਫਿਰਦਾ ਹੈ ।ਹੁੰਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕੇ ਹਉਮੇ ਕਰਕੇ ਆਪਸ ਵਿਚ ਹੀ ਉਲਝ ਕੇ ਰਹਿ  ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਹੋਣਾ ਤਾਂ ਇਹ ਚਾਹਿਦਾ ਸੀ ਕੇ ਇਕਠੇ ਹੋ ਕੇ , ਆਪਸੀ ਮਤਭੇਦ ਭੁਲਾ ਕੇ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ, ਪਰ ਇਥੇ ਆਪਸ ਵਿਚ ਹੀ ਹਥੋਪਾਈ ਹੋ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਓਹ ਤਮਾਸ਼ਾ ਦਿਖਾਂਦੇ ਨੇ ਕੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਜਿਸ ਨੇ ਸਿਖ ਬਣਨਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ , ਓਹ ਵੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਝਗੜਾ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਲੈਣ, ਕਿਓਂ ਕੇ ਗੁਰੂ ਤੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਝਗੜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮੱਤ ਦਿੰਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ । ਐਸਾ ਹੀ ਇਸ  ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਸਨਿਆਸੀਆਂ ਤੇ ਬੈਰਾਗੀਆਂ ਵਿਚ ਲੜਾਈ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਲੜਾਈ ਵੀ ਐਸੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਹੱਡੀਆਂ ਭੰਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਲੜਾਈ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਆਪਸੀ ਰੰਜਸ਼ਬਾਜੀ  ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਲੜਾਈ ਧਾਰਮਿਕ ਰੂਪ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।ਹੁਣ ਕੁੱਟ ਮਾਰ ਇੰਨੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕੇ ਦੋਨੋ ਧਿਰਾਂ ਰਾਣੀ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਨੇ । ਰਾਣੀ ਸਿਆਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਦੋਨੋ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਬੁਲਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਫਿਰ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਸਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਧਰੋ। ਫਿਰ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਦੋਨੋ ਧਿਰਾਂ ਅੱਜ ਰਾਤ ਮਹਿਲ ਵਿਚ ਵਖਰੇ ਵਖਰੇ ਕਮਰਿਆਂ ਵਿਚ ਸੋ ਜਾਵੋ । ਰਾਤ ਨੂੰ  ਰਾਣੀ ਉਠ ਕੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਮੇ ਦੋਨੋ ਧਿਰਾਂ ਕੋਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਦੋਨਾ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਓਹ ਕਰੋ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰੂ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ । ਦੋਨੋ ਧਿਰਾਂ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਵਿਚਾਰ੍ਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਆਪਸ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਨਾਲ  ਮੇਲ ਆਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਨੇ।ਹੁਣ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਰਾਣੀ( ਜੋ ਇਕ ਇਸਤਰੀ ਹੈ ) ਦੇਖੋ ਕਿੰਨੀ ਸਿਆਣੀ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਕਿੰਨੀ ਸਰਲਤਾ ਨਾਲ ਕਾਤਲਾਨਾ ਝਗੜਾ ਨਬੇੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦਾ ਇਕ ਸਾਂਝਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਜੇ ਕੋਈ ਕਹਾਣੀ ਪੜ ਕੇ ਕਹੇ ਕੇ "ਲੜਾਈ ਕਰਨਾ ਸਿਖੋ " ਤਾਂ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਉਸ ਆਦਮੀ ਦੀ ਅਕਲ ਦੇ।
ਦਾਸ,
ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ copyright@ tejwant kawaljit singh. Any editing done without the written permission of the author  will lead to a legal action at the cost of editor

ਚਰਿਤਰ ੨੮

ਚਰਿਤਰ ੨੮ 

ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਇਕ ਮੇਲ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਕਈ ਵਾਰੀ ਪਤੀ ਕਰੂਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਪਤਨੀ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ , ਪਤੀ ਬ੍ਬੁਢਾ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਪਤਨੀ ਜਵਾਨ । ਹੁਣ ਹਿੰਦੋਸ੍ਤਾਨ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਐਸੀ ਹੈ ਕੇ ਔਰਤ ਨੂੰ  ਬਿਨਾ ਪੁਛਿਆਂ ਹੀ ਕਿਸੇ ਮਰਦ ਨਾਲ ਬੰਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਬੰਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਔਰਤ ਵਿਚਾਰੀ ਬਹੁਤੀ ਵਾਰ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਦ੍ਦੁਖ ਅੰਦਰ ਹੀ ਪੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਬਗਾਵਤ ਵੀ ਕਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਉਤੋਂ  ਗੱਲ ਹੋਰ ਵੀ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੇ ਪਤੀ ਨਸ਼ਈ ਹੋਵੇ , ਜਾਂ ਮਾਰ ਕੁੱਟ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ , ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਸਮਝੇ, ਉਸ ਨੂੰ  ਪੂਰਾ ਇਜ਼ਤ ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਨਾ ਦੇਵੇ । ਅਜੇਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰੀ ਬਾਹਰ ਦੇ ਕਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਇਸਤਰੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਵੀ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤੇ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ  ਉਸ ਦਾ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚਲਦਾ । ਅੱਗੇ ਜਾ ਕੇ ਏਹੋ ਜਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਤਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਘਰ ਦਾ ਮਾਹੋਲ ਵੀ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।ਜੇ ਆਲੇ ਦੁਵਾਲੇ ਝਾਤੀ ਮਾਰੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸ੍ਸ੍ਭ ਕ੍ਕੁਛ ਅੱਜ ਵੀ ਖੁਲੇਆਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਹੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ  ਦਰਸਾਂਦਾ ਇਹ ਚਰਿਤਰ ਹੈ ਜੋ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਨੀਚਤਾ ਤੇ ਮੂਰਖਤਾ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਕ ਆਜੜੀ ਜੋ ਬਹੁਤ ਕਰੂਪ ਹੈ , ਉਸ ਦੇ  ਘਰ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।ਪਰ ਇਹ ਆਦਮੀ ਓਸ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ  ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਰੱਖਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਓਸ ਦੀ ਮਾਰ ਕ੍ਕੁਟ ਕਰਦਾ ਹੈ , ਓਸ ਨੂੰ  ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੰਦਾ , ਉਸ ਤੇ ਕਈ ਬੰਦਿਸ਼ਾਂ ਲਾ ਕੇ ਰਖਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਥੋਂ ਤਕ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਤੱਕ ਵੇਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਇਹ ਪਤੀ ਦੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਨਾਲ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਜੀ ਰਹੀ ਔਰਤ ਦੱਬੀ ਬਗਾਵਤ ਕਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਕ ਕਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਉਠਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਨੀਚਤਾ ਤੇ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਦੀ ਹੱਦ ਇਥੋਂ ਤਕ  ਪਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੋਜੂਦਗੀ  ਵਿਚ ਹੀ ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਓਸ ਆਦਮੀ ਨਾਲ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮੂਰਖ ਪਤੀ ਇਸ ਭੇਦ ਨੂੰ  ਜਾਣ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ । ਤੇ ਉਸ ਕਾਮੀ ਆਦਮੀ ਦਾ ਵੀ ਹੋਂਸਲਾ ਦੇਖ ਲਵੋ ਕੇ ਓਹ ਵੀ ਕਾਮ ਵਿਚ ਅੰਨਾ ਹੋਇਆ ਪਤੀ ਦੇ ਕੋਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਮੂਰਖਤਾ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮਤਲਬ ਕੱਢ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।ਹੁਣ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਇਕ ਦੱਬੀ ਹੋਈ ਔਰਤ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ੧. ਵਰ ਮੇਲ ਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹਾਣ ਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ ੨. ਪਤੀ ਨੂੰ  ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ ੩. ਪਤਨੀ ਦੀ ਕੁਟ ਮਾਰ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ  ਜਲੀਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ , ਬਲਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਆਪਣੀ ਮਰਜੀ ਨਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਖੁਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ੪ ਪਤਨੀ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਗਹਿਣੇ ਜਿਨਾ ਨਾਲ ਨਾਰੀ ਨੂੰ  ਕਾਫੀ ਸਨੇਹ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਓਸ ਦੀ ਮਰਜੀ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਵੇਚਣੇ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦੇ , ਸਗੋਂ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਣਾ ਕੇ ਦੇਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਭਾਵ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਪਹਿਨਣ ਵਾਸਤੇ  ਲੈ ਕੇ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ  ੫ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਹੋਸ਼ਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕੇ ਬਾਹਰ ਦਾ ਕੋਈ ਕਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਤੁਹਾਡੀ  ਬੇਵਕੂਫੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਨਾ ਕਰ ਜਾਵੇ ੬ ਕਾਮ ਵਿਚ ਅੰਨਾ ਹੋਇਆ ਆਦਮੀ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਟੱਪ ਜਾਂਦਾ ਹੈ  । ਹੁਣ ਕਹਾਣੀ ਤੋ ਕੁਛ ਸਿਖਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਤਹਿ ਵਿਚ ਲੁਕੀ ਹੋਈ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਖੋਜਣਾ ਹੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖਣ ਦਾ ਮੂਲ ਉਦੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਸਿਰਫ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚਲੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸਿਰਫ ਅਖਰੀ ਅਰਥ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਨਸਾਨ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਭੇਦ ਕਹਾਣੀ ਪੜਨ ਵਿਚ ਹੈ । ਨਹੀਂ ਤੇ ਸਾਰੇ ਜਾਣੇ ਸੋਚੀ ਪੈ ਜਾਣਗੇ ਕੇ ਚੂਹੇ ਮਿਲ ਕੇ ਮੀਟਿੰਗ ਕਿਦਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ , ਤੇ ਚੂਹੇ ਬਿਲੀ ਦੇ ਗੱਲ ਵਿਚ ਟੱਲੀ ਕਿਸ ਤਰਹ ਬੰਨ ਸਕਦੇ ਨੇ । ਕੀ ਕਦੀਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕੇ ਚੂਹਾ ਬਿਲ੍ਲੀ ਦੇ ਗਲ ਵਿਚ ਟੱਲੀ ਬੰਨਣ ਲੈ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ? ਇਹ ਸਭ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੇ , ਇਹਨਾ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇਕ ਗ੍ਗੁਝਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਕਾਮ ਦੇ ਤ੍ਤ੍ਥ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਕਾਮ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਤਾਂ ਕਿਸ ਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ । ਹੁਣ ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਦਾ ਇਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੁੱਲ ਕੇ ਕੋਈ ਕਹੇ ਕੇ " ਇਸ਼ਕ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਸਿਖੋ " ਤਾਂ ਰੱਬ ਹੀ ਬਚਾਵੇ ।      

ਦਾਸ

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ copyright@ tejwant kawaljit singh . any editing without the written permission of the author will lead to the legal action at the cost of the editor

ਚਰਿਤਰ ੪੦

ਗ੍ਰਿਸ੍ਥ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਜੇ ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਸੁਭਾਵ ਨਾ ਮਿਲਣ ਤਾਂ ਘਰ ਦਾ ਮਾਹੋਲ ਹੀ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ , ਬਲਕੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਜਿਓਣਾ ਵੀ ਹਰਾਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਕੰਮ ਮਾਰ ਕੁਟਾਈ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਕਤਲ ਤਕ ਪੁੱਜ  ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਸਚਾਈ ਤੋਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਅਨਜਾਣ ਹੋਵੇ। ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮਾਹੋਲ ਖੁਸ਼ਗਵਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਹੋਣਾ ਲਾਜਮੀ ਹੈ । ਜੇ ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਗੱਲ  ਮੰਨਣ ਤਾਂ ਘਰ ਦਾ ਮਾਹੋਲ ਦੋਨਾ ਲਈ ਹੀ ਸੁਖਾਂਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਬਲਕਿ ਘਰ ਵਿਚ ਹੋਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਸੱਸ , ਸੋਹਰਾ ,ਬੱਚਿਆਂ  ਲਈ ਵੀ ਸੁਖ ਪੂਰਵਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਬਦਕਿਸ੍ਮਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸੁਭਾਵ ਖੜਬ  ਹੋਵੇ ਤੇ ਓਹ ਹਰ ਗਲ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਜਾਂ ਪਤਨੀ ਦੇ ਕਹੇ ਦੇ ਉਲਟ ਹੀ ਕਰੇ ਤਾਂ ਸਿਆਣੇ ਲੋਕੀਂ  ਆਪ ਹੀ ਅੰਦਾਜਾ ਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕੇ ਓਸ ਘਰ ਦਾ ਮਾਹੋਲ ਕਿਦਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ । ਓਸ ਘਰ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਕਲੇਸ਼ ਹੀ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਹੀਂ । ਐਸੇ ਕਲੇਸ਼ ਭਰੇ ਮਾਹੋਲ ਵਿਚ ਰੱਬ ਦਾ ਨਾਮ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੀ ਲੈਣਾ ਹੈ ਬਲਕੇ ਪਤੀ ਜਾਂ ਪਤਨੀ ਦੇ ਆਪਸੀ ਝਗੜੇ ਦੁਖਾਂ ਤਕਲੀਫਾਂ ਦੇ ਕਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ । ਐਸੀ ਹੀ ਚੀਜ਼ ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਸਮਝਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕੇ ਜੇ ਘਰ ਦਾ ਇਕ ਜੀਅ ਆਪਣੀ ਮਰਜੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀ ਸਾਥੀ ਦਾ ਹਰ ਗਲ ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਹੀ ਕਰੇ ਤਾਂ ਓਹ ਉਸਦੀ ਆਪਣੀ ਮੋਤ ਦਾ ਕਾਰਣ  ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਨਸਾਨ ਆਪਣੀ ਮੂਰਖਤਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਗਵਾਂਢੀਆਂ ਤਕ ਦਾ ਜਿਓਣਾ ਹਰਾਮ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਪਤਨੀ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਕਹੇ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਗੱਲ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਜਿਵੇਂ ਕੇ ਪਤੀ ਕਹਿੰਦਾ ਕੇ ਆਪਾਂ ਸ਼ਰਾਦ ਨਾ ਕਰੀਏ , ਬੀਬੀ ਅੜੀ ਨਾਲ ਸ਼ਰਾਦ ਕਰਵਾਂਦੀ ਹੈ , ਪਤੀ ਕਹਿੰਦਾ  ਕੇ ਚਲੋ ਜੇ ਸ਼ਰਾਦ ਕਰ ਲਿਆ ਤਾਂ ਬਾਹਮਣਾ ਨੂੰ ਦਾਨ  ਨਾ ਦੇ , ਬੀਬੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤਾਂ ਜਰੂਰ ਘਰ ਲੁਟਾਵਾਂਗੀ।  ਇਸ ਪਤਨੀ  ਦਾ ਸੁਭਾਵ ਇਨਾ ਗਲਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਸੋਹਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਜੀਣਾ ਹਰਾਮ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ , ਇਥੋਂ ਤਕ ਕੇ ਆਂਡ ਗਵਾਂਡ ਵਾਲੇ ਵੀ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਹੁਣ ਐਸੇ ਕੱਬੇ ਸੁਭਾਵ ਵਾਲੀ ਇਸਤਰੀ ਦਾ ਪਤੀ ਵਿਚਾਰਾ ਇਨੇ ਚੰਗੇ ਸੁਭਾਵ ਦਾ ਹੈ ਕੇ ਓਹ ਸਬ ਕੁਛ ਫਿਰ ਵੀ ਇਸਤਰੀ ਦੇ ਕਹੇ ਕਰੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਤਰਹ ਦੇ ਨਰਕ ਭਰੇ ਮਾਹੋਲ ਵਿਚ ਓਹ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕੇ ਇਹੋ ਜਹੀ ਜਨਾਨੀ ਕਿਤੇ ਮਰ ਹੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਹੈ ।ਪਤੀ ਕਹਿੰਦਾ ਬਈ  ਇਸ ਵਾਰ ਪੇਕੇ ਨਾ ਜਾ , ਪਤਨੀ ਕਹਿੰਦੀ ਕੇ ਮੈਂ ਤੇ ਜਾਣਾ ਹੀ ਜਾਣਾ ਹੈ । ਪਤੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਡੋਲੀ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ , ਪਤਨੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤੇ ਪੈਦਲ ਹੀ ਜਾਵਾਂਗੀ। ਪਤੀ ਕਹਿੰਦਾ ਕੇ ਅੱਗੇ ਦਰਿਆ ਹੈ ਤੂੰ  ਕਿਸ਼ਤੀ ਤੇ ਬੈਠ ਜਾ , ਬੀਬੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤੇ ਮੱਝ ਦੀ ਪੂਸ਼ ਫੜ ਕੇ ਜਾਵਾਂਗੀ । ਹੁਣ ਜਦ ਬੀਬੀ ਦਰਿਆ ਦੇ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪਤੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਪੂਸ਼ ਘੁਟ ਕੇ ਫੜ , ਤੇ ਓਹ ਵੀ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਧੀ ਕਹਿੰਦੀ ਮੰਨਣਾ ਮੈਂ ਵੀ ਨਹੀਂ , ਓਹ ਪੂਸ਼ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ   ਹੈ  ਤੇ   ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੀ   ਹੈ ਤੇ ਪਤੀ ਘਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਸਿਖਿਆ ਤੇ ਇਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕੇ ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਜੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਤਾਂ ਮਾਹੋਲ ਸੁਖਾਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ , ਜੀਵਨ ਸੁਖੀ ਸੁਖੀ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ , ਪਰ ਜੇ ਕੋਈ ਕਹੇ ਕੇ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਸਿਖਿਆ ਇਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕੇ " ਆਪਣੀ ਘਰਵਾਲੀ ਮਾਰਨਾ ਸਿਖੋ " ਤਾਂ ਲਾਹਨਤ ਹੈ ਇਹੋ ਜਹੇ ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ।

 

ਦਾਸ,

 

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ  copyright @tejwantkawaljit singh. Any material published without the written permission of the author will lead to a legal action against the editor at his own cost 

ਚਰਿਤਰ ੩੮੦

ਚਰਿਤਰ ੩੮੦ 

ਜਿਵੇਂ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕੇ ਕਾਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਝੂਠਾ , ਦਗੇਬਾਜ , ਨਸ਼ਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਂਦਾ ਬਲਕੇ ਕਤਲ ਤਕ
ਕਰਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸੇ ਨਸ਼ਈ ਨੂੰ  ਪੁਛੋ ਕੇ ਤੂੰ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨਾ ਕਿਓਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ  ਤਾਂ ਜਿਆਦਾਤਰ ਏਹੋ ਕਹਿਣਗੇ ਕੇ ਸਾਨੂੰ  ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਾਮ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਕਾਮੀ ਪੁਰਸ਼
ਨਸ਼ੇ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜਿੰਦਗੀ ਤਬਾਹ ਕਰ ਲੈਂਦੇ  ਨੇ। ਕਾਮ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਅੰਨੇ ਹੋਏ ਇਹ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਕਦਰ
ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਏਹੋ ਗਲ ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਵਿਚ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਕੇ ਕਿਸ ਤਰਹ ਕਾਮ ਇਕ ਵਿਆਹੁਤਾ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ
ਲਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਫਿਰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਓਹ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ , ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਤਕ ਨਾਲ ਝੂਠ ਬੋਲ ਕੇ ਕੁਕਰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ
ਰਖਦੀ ਹੈ । ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਇਸਤਰੀ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨੂ ਸਦਦੀ ਹੈ ਤੇ ਨਸ਼ਾ ਮੰਗਵਾ ਕੇ ਆਪ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨੂੰ ਕਰਵਾਂਦੀ ਹੈ
ਤੇ ਕਾਮ ਵਿਚ ਲੁਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਪਤੀ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕਮ ਕਰ ਕਰ ਘਰ ਆਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਓਸ ਨੂ ਝੂਠ ਬੋਲਦੀ ਹੈ ਕੇ ਕਮਰੇ
ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਤੀ ਪਈ ਹੈ । ਪਤੀ ਇਸਤਰੀ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਤਰਹ
ਓਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੇ ਮਾਤਾ ਨੂ ਵੀ ਝੂਠ ਬੋਲ ਕੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਭੇਜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਘਰ ਦੇ ਇਸ ਕਾਮ ਵਿਚ ਮਸਤ ਨਸ਼ੇੜੀ
ਜਨਾਨੀ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਗਲ ਮਨ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।ਹੁਣ ਇਸ ਚਰਿਤਰ ਤੋਂ ਜੋ ਸਿਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਓਹ ਇਹ ਹੈ ਕੇ
ਕਾਮੀ ਲੋਕ ਕਾਮ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਝੂਠ ਤੇ ਦਗੇਬਾਜੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਪਰ ਨਸ਼ਈ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਜੇ ਇਸੇ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਅੱਜ
ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨੋਜਵਾਨਾ ਨੂੰ  ਵਰਜਿਆ ਜਾਵੇ ਕੇ ਨਸ਼ਾ ਕੁਛ ਦੇਰ ਲਈ ਤਾਂ ਤੋਹਾਨੂੰ  ਕਾਮ ਦੇ ਵੇਗ ਵਿਚ ਅਨੰਦੁ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋ ਜਿੰਦਗੀਆਂ ਤਬਾਹ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹਨ , ਝੂਠ , ਫਰੇਬ ਕਿਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ , ਰਿਸ਼ਤੇ ਟੁਟਦੇ ਹਨ ਓਹ ਕੁਛ ਦੇਰ ਦੇ
ਅਨੰਦੁ ਨਾਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹਨ । ਕਾਮ ਵਿਚ ਗਵਾਚਿਆ ਇਨਸਾਨ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਭੁਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਜੋ ਓਸ ਤੇ
ਇਤਬਾਰ ਕਰਦੇ ਨੇ , ਓਹਨਾ ਨਾਲ ਹੀ ਮਕਾਰੀ ਕਰੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਚਰਿਤਰ ਕਾਮੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦਿਆਂ ਨੂੰ  ਵੀ ਚੋਕਸ
ਕਰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਥੋੜਾ ਖਬਰਦਾਰ ਹੋ ਕੇ ਰਹੋ । ਹੁਣ ਜੇ ਕੋਈ ਏਸ ਵਿਚੋਂ ਇਹ ਸਿਖਿਆ ਕਢੇ  ਕੇ "ਨਸ਼ੇ ਕਰ ਕੇ ਮਿੱਤਰ ਭੋਗਨਾ
ਸਿਖੋ" ਤਾਂ ਕੀ ਕਹੀਏ। ਜੇ ਕਾਮੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਚਲਾਕੀਆਂ ਤੇ ਕਿਰਦਾਰ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਕੇ ਸਿਰ  ਪਤਾ ਲਾਗ ਜਾਣ ਤੇ ਘਰ ਦੇ
ਖਬਰਦਾਰ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਤਰਹ ਦੀਆਂ ਅਨਹੋਣੀਆ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਘਰ ਟੁਟਨੋ ਬਚ ਸਕਦੇ ਨੇ ।       

ਦਾਸ

ਡਾ ਕਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ copyright@tejwantkawaljit singh. Any material edited without the written permission of the author will lead to a legal action at the cost of editor.